Łysienie androgenowe – leczenie. Jak z nim walczyć?

Łysienie androgenowe jest najczęstszą przyczyną wypadania włosów, która dotyka ponad 80% mężczyzn i ok. 43% kobiet. Choroba występuje częściej u osób rasy kaukaskiej niż u Azjatów czy Afroamerykanów. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem.

Co to jest łysienie androgenowe?

Łysienie androgenowe (AGA) to powszechnie występująca forma wypadania włosów, która dotyczy za równo kobiet jak i mężczyzn. AGA charakteryzuje się cofaniem linii włosów na czole u mężczyzn oraz rozproszonym przerzedzeniem włosów u kobiet z zatrzymaniem linii włosów na przodzie.

Fazy wzrostu włosów

Aby zrozumieć przyczynę łysienia androgenowego oraz mechanizm leczenia choroby, konieczne jest zapoznanie się z trzema fazami wzrostu włosów.

1. faza anagenu – to aktywna faza wzrostu włosa w mieszku włosowym. Komórki macierzy intensywnie się dzielą, by produkować nowy włos. Czas trwania fazy anagenu uwarunkowany jest genetycznie i wynosi od 2 do 7 lat. W normalnych warunkach na owłosionej skórze głowy aż 90 % włosów znajduje się w fazie anagenu.
   
2. faza katagenu – po zakończeniu fazy wzrostu włos wchodzi w fazę zanikania, która trwa od 14 do 21 dni. W tym czasie w korzeniu włosa zachodzą procesy przebudowy. Zanika macierz włosa i włos zostaje wypchnięty w kierunku powierzchni skóry. Około 3 % włosów na skórze głowy znajduje się w fazie katagenu.
   
3. faza telogenu – jest to faza wypadania, w której włos jest całkowicie zrogowaciały i nie zachodzą w nim już żadne procesy przemiany materii. W ciągu 30-90 dni cebulka staje się coraz cieńsza, aż w końcu wypada przy myciu, szczotkowaniu lub zostaje wypchnięty przez nowo rosnący włos. W fazie telogenu znajduje się około 13 % włosów na skórze głowy.

Łysienie androgenowe – przyczyny

• Łysienie androgenowe jest chorobą autosomalną dominującą, dlatego w większości przypadków jest uwarunkowana genetycznie.
  
• Głównym czynnikiem powodującym łysienie androgenowe jest testosteron a jeszcze bardziej pochodna testosteronu – dihydrotestosteron (DHT). Są to męskie hormony – androgeny, które występują u mężczyzn ale również u kobiet.
  
• AGA polega na stopniowym przekształcaniu się włosów końcowych we włosy pośrednie i meszkowe. Zmiany w cyklu włosa obejmują skrócenie czasu trwania fazy anagenu i wydłużenie czasu trwania fazy telogenu, co skutkuje krótszymi włosami i ostatecznym łysieniem.
  
• Za stan ten odpowiadają przede wszystkim 5-alfa-reduktaza i dihydrotestosteron (DHT), które powodują miniaturyzację mieszków włosowych i skracanie kolejnych cykli anagenowych.

Łysienie androgenowe – jakie badania warto wykonać?

W przypadku wystąpienia objawów łysienia androgenowego warto zrobić zestaw badań hormonalnych, takich jak: badanie poziomu testosteronu, prolaktyny, DHEA-SO4 i kortyzolu.

Łysienie androgenowe – leczenie

Obecne skuteczne terapie leczenia łysienia androgenowego obejmują:

• miejscowo stosowany minoksydyl
  
• doustny finasteryd
  
• terapię światłem o niskim poziomie.

Wspomagająco można również włączyć kosmetyki – np. wcierkę lub szampon na łysienie androgenowe.

Wcierka na łysienie androgenowe

Minoksydyl to lek służący do stosowania miejscowego zarówno w przypadku łysienia typu męskiego, jak i żeńskiego. Medykament wywiera największy wpływ na wierzchołki i czołowe obszary skóry głowy, gdzie spowalnia tempo wypadania włosów poprzez przedłużenie fazy anagenu i wspomaga odrost włosów poprzez zwiększenie zarówno średnicy, jak i gęstości włosów. Chociaż skuteczność miejscowego minoksydylu zależy od pacjenta, wiele badań wykazało jego skuteczność we wspomaganiu wzrostu włosów.

Minoksydyl jest dostępny w roztworach 2% i 5% oraz w postaci pianki, dzięki czemu lekarze i pacjenci mają swobodę wyboru preferowanej mocy i formulacji. Pianka jest często wygodniejsza w użyciu, ponieważ szybciej schnie i ma mniejszą skłonność do rozprzestrzeniania się na obszary peryferyjne. Niektórzy pacjenci zgłaszają nieprzyjemne pozostałości po nałożeniu pianki, w takim przypadku preferowany może być preparat w postaci roztworu.

Skuteczny lek na łysienie androgenowe

Tabletki na łysienie androgenowe są często najłatwiejszą opcją leczenia pacjentów z postępującą i umiarkowaną AGA, ale z pewnością mają więcej potencjalnych skutków ubocznych niż leki stosowane.

• Finasteryd to lek doustny, która działa poprzez hamowanie enzymu 5-alfa-reduktazy typu II, blokując w ten sposób konwersję testosteronu do DHT. Medykament ten można kupić bez recepty, co czyni go znacznie tańszym dla pacjentów. Finasterydu jest skuteczny w leczeniu pacjentów z AGA, a długotrwałe stosowanie do 5 lat wykazało znaczny wzrost włosów i trwałą stabilizację wypadania włosów. Lek jest efektywniejszy w leczeniu łysienia na czubkach głowy niż na przedniej części głowy, dlatego zaleca się kontynuowanie leczenia finasterydem przez czas nieokreślony, aby zachować włosy uratowane podczas leczenia początkowego.
  
• Dutasteryd jest następcą finasterydu działającym jako inhibitor 5-alfa-reduktazy drugiej generacji i działający jako selektywny, konkurencyjny inhibitor izoenzymów 5-alfa-reduktazy typu 1 i typu 2. Dutasteryd wykazuje lepszą skuteczność zarówno w blokowaniu DHT, jak i promowaniu wzrostu włosów w porównaniu z finasterydem.
  
• Chociaż spironolakton jest oznaczony jako lek do leczenia chorób sercowo-naczyniowych, jest szeroko stosowany w leczeniu łysienia u kobiet ze względu na jego właściwości antyandrogenne. Działa on poprzez zmniejszenie wytwarzania testosteronu w nadnerczach, wpływając tym samym na 17a-hydroksylazę i desmolazę, a także konkurencyjny inhibitor receptora androgenowego.