Zapalenie mięśnia sercowego - objawy, przyczyny, leczenie

Zapalenie mięśnia sercowego (ZMS) jest ciężkim schorzeniem zagrażającym życiu. Według statystyk zapadalność na ZMS na całym świecie wynosi 1.5 miliona, z czego 5% hospitalizowanych pacjentów umiera, a 14% wymaga wspomagania układu krążenia. Zapalenie mięśnia sercowego: objawy, przyczyny i leczenie schorzenia. Zapraszamy do przewodnika.

Co to jest zapalenie mięśnia sercowego?

Zapalenie mięśnia sercowego to choroba charakteryzująca się naciekiem tkanki mięśniowej serca komórkami zapalnymi oraz niedokrwienną martwicą kardiomiocytów. Po patologicznym procesie zapalnym może dojść do przewlekłego uszkodzenia bądź kardiomiopatii rozstrzeniowej. Niemniej jednak w wyniku zaburzeń tkanek i nieprawidłowości elektrofizjologicznych mogą pojawić się inne ostre powikłania.

Czy zapalenie mięśnia sercowego jest groźne?

Zapalenie mięśnia sercowego może prowadzić do nagłego zatrzymania akcji serca (NZK) oraz do śmierci chorego. Najbardziej niekorzystne rokowanie występuje w ostrej niewydolności serca w III/IV skali NYHA oraz u chorych z podostrym ZMS.

Zapalenie mięśnia sercowego - objawy

Główne objawy zapalenia mięśnia sercowego to duszność, ostry/kłujący ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, zaburzenia rytmu serca, zmęczenie, obrzęki kończyn dolnych, osłabienie, potliwość, złe samopoczucie, gorączka, biegunka; ból głowy, mięśni, stawów oraz gardła. Czasami łagodne ZMS może przebiegać bezobjawowo.

Zapalenie mięśnia sercowego - objawy u dzieci

Jakie są objawy zapalenia mięśnia sercowego u dzieci? Czy różnią się od objawów dorosłych? Przebieg ZMS zależy od wieku dziecka. Charakterystycznymi objawami u noworodków lub niemowląt są: trudności w karmieniu, duszności, biegunka, wymioty, nagła bladość, brak przyrostu masy dziecka bądź arytmia. U starszych dzieci objawy zazwyczaj narastają w powolniejszym tempie i są bardzo podobne jak u dorosłych.

Zapalenie mięśnia sercowego - przyczyny

Zazwyczaj nie jest możliwe ustalenie czynnika etiologicznego. Przyczyny choroby to:

• wirusy (najczęściej parwowirus B19; wirus herpes typu 6, adenowirusy)
• bakterie (prątek gruźlicy, pneumokoki, gronkowce, salmonella)
• grzyby (Candida)
• pierwotniaki (Toxoplasma gondii, Entamoeba histolytica)
• robaki (włosień kręty)
• leki i toksyny (antybiotyki, NLPZ, diuretyki, kokaina, promieniowanie jonizujący, jady owadów i węży, leki przeciwgruźlicze, leki przeciwdrgawkowe, metale ciężkie, nadmiar katecholamin)
• czynniki wywołujące autoimminunizację (toksyna tężcową, leki, szczepionki, odrzucenie przeszczepu, toczeń rumieniowaty, celiakia)

Jak rozpoznać zapalenie mięśnia sercowego?

Zapalenie mięśnia sercowego można rozpoznać na podstawie wyników badań pomocniczych oraz przez charakterystyczne objawy kryteriów rozpoznania klinicznego ZMS. Natomiast jedynie pobranie materiału biologicznego daje możliwość pewnego rozpoznania choroby.

Zapalenie mięśnia sercowego - jakie badania?

Do zdiagnozowania ZMS pomocniczymi badaniami będą:

• badania laboratoryjne (OB, leukocyty, CK-MB, troponiny sercowe, CK)
• EKG
• Echokardiografia
• MR
• Biopsja endomiokardialna

Jak zdiagnozować zapalenie mięśnia sercowego?

Oprócz wyżej wymienionych badań potrzebna będzie diagnostyka różnicowania m.in w kierunku: zawału serca, sepsy, ostrej niedomykalności mitralnej, kardiomiopatii oraz innych przyczyn niewydolności serca.

Zapalenie mięśnia sercowego - czy da się wyleczyć?

Istnieje szansa na całkowite wyleczenie zapalenia mięśnia sercowego. W większość przypadków chorzy na ZMS nawet o gwałtownym przebiegu wracają do zdrowia. Leczenie ZMS może być objawowe jak i przyczynowe.

Zapalenie mięśnia sercowego - możliwości leczenia

1. Ograniczenie aktywności fizycznej.
2. Zaprzestanie picia alkoholu.
3. Unikanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
4. Leczenie przeciwdrobnoustrojowe.
5. Odstawienie leku wywołującego ZMS.
6. Leczenie immunosupresyjne.
7. Pozaustrojowa oksygenacja przezbłonowa (ECMO).
8. Mechaniczne wspomaganie krążenia.
9. Przeszczep serca.

Zapalenie mięśnia sercowego - jakie leki?

1. Jeżeli chory doświadcza bólu w klatce piersiowej i zmiany w EKG przypominają zawał można zastosować amylodypinę w małej dawcę. Natomiast w przypadku dysfunkcji skurczowej niewielkiego stopnia zalecane są leki z grupy ACEI.
2. W ciężkich komorowych zaburzeniach rytmu przydatne będzie stosowanie B-blokerów. W bradyarytmii będzie uzasadniona czasowa stymulacja elektryczna.
3. W przypadku gorączki można spożyć paracetamol.
4. Rodzaje leków przeciwdrobnoustrojowych i immunosupresyjnych będą zależały od czynnika etiologicznego. W infekcji bakteryjnej będzie możliwość leczenia antybiotykiem.

Zapalenie mięśnia sercowego - ile w szpitalu?

Objawy ZMS mogą ustąpić po kilku dniach, ale także po wielu tygodniach. Czas hospitalizacji zależy od zareagowania na dane leczenie pacjenta oraz jego samopoczucia.