Łuszczyca - objawy, przyczyny, leczenie
Łuszczyca występuje na całym świecie, ale częstość jej występowania jest różna w poszczególnych grupach etnicznych. Szacuje się, że na całym świecie zapadalność na łuszczycę wynosi aż 180 milionów, natomiast w samej Polsce choruje 1 milion osób. Łuszczyca: objawy, przyczyny i leczenie choroby - zapraszamy do przewodnika.
Co to jest łuszczyca?
Łuszczyca jest przewlekłą, nawracającą chorobą skóry i stawów o podłożu immunologicznym. Dochodzi w niej do aktywacji wrodzonych komórek odpornościowych oraz patogennych limfocytów T, co skutkuje zapaleniem skóry i zwiększoną proliferacji keratynocytów. Choroba ma silny składnik genetyczny, ale czynniki środowiskowe, takie jak infekcje, mogą odgrywać również ważną rolę w obrazowaniu tej choroby.
Łuszczyca - objawy
Istnieje kilka klinicznych objawów łuszczycy, ale najczęściej choroba objawia się przewlekłymi, symetrycznymi, rumieniowymi, łuszczącymi się grudkami i płytkami. Często zlewające się ze sobą zmiany skórne występują m.in. na skórze łokci, kolan, stóp, dłoni, owłosionej głowy oraz w okolicy pośladkowej i krzyżowej. Zdarza się, że objawy łuszczycy są mylone z atopowym zapaleniem skóry.
Łuszczyca - przyczyny
Łuszczyca skóry jest schorzeniem uwarunkowanym genetycznie. Szacuje się, że jeden chorujący rodzic obarcza ryzykiem zachorowania swoje dzieci w 25%, natomiast w przypadku dwóch chorych rodziców to ryzyko zwiększa się aż do 60%.
Istnieją również czynniki, które wzmagają manifestację zmian skórnych m.in:
- Infekcje (np. wirusowe, bakteryjne, drożdżakowe)
- Zmiany internistyczne (np. cukrzyca typu 2)
- Mechaniczne uszkodzenia skóry (np. zadrapania, rany)
- Długotrwałe podrażnienia skóry (np. ucisk paskiem, słońce)
- Niektóre leki
- Palenie papierosów
- Zażywanie alkoholu
- Nadwaga
- Zbyt ciasne ubrania
- Nieodpowiednie kosmetyki
- Stres
- Silne reakcje psychiczne
- Nadmierna higiena ciała
Rodzaje łuszczycy
Wyróżnia się następujące rodzaje łuszczycy:
Łuszczyca paznokciowa
- Jest skorelowana z cięższą chorobą, która charakteryzuje się wcześniejszym początkiem oraz większym ryzykiem łuszczycowego zapalenia stawów.
- Zmiany skórne obejmujące macierz paznokcia powodują: wżery, leukonychię, czerwoną obrączkę i dystrofię paznokci.
- Natomiast łuszczyca łożyska paznokcia objawia się: onycholizą, kroplami oleju (lub plamami łososia), dyschromią, krwotokami odłamkowymi lub hiperkeratozą podpaznokciową.
- Leczenie powinno być oceniane indywidualnie, w zależności od liczby dotkniętych paznokci, części paznokcia lub paznokci zajętych oraz obecności współistniejących zajętych paznokci i/lub stawów.
Łuszczyca stawowa
- Stanowi około 20% skierowań do kliniki wczesnego zapalenia stawów oraz istotne wyzwanie diagnostyczne i lecznicze.
- Wczesna diagnoza jest ważna, aby zapobiec długotrwałej niepełnosprawności funkcjonalnej i zapewnić optymalne leczenie zapalenia stawów i kluczowych chorób współistniejących.
- Jest powodem przewlekłego zapalenia stawów.
- Zapalenie może obejmować również ścięgna, kaletki maziowe czy tkankę podskórną.
- Charakterystyczne objawy to m.in: dna moczanowa, deformacja stawów (np. skrócenie palców); ból, sztywność, obrzęk stawów; zapalenie palców (poszerzone, zaczerwienione, bolesne) oraz przyczepów ścięgnistych.
Łuszczyca krostkowa
- Choroba objawia się krostkami wypełnionych jałową treścią ropną i ma dwa odrębne podtypy: choroba zlokalizowana na dłoniach i podeszwach stóp, zwana pustulozą dłoniowo-podeszwową (PPP) oraz uogólniona łuszczyca krostkowa.
- Zmiany skórne występują na podłożu rumieniowatym i są bardzo tkliwe.
- W uogólnionej łuszczycy krostkowej może wystąpić również gorączka, złe samopoczucie, osłabienie, a nawet stan zagrożenie życia. Krosty często zlewają się w pakiety.
Łuszczyca owłosionej skóry głowy
- Potocznie nazywana łuszczycą głowy.
- Charakteryzuje się dobrze odgraniczonymi, czerwonymi zmianami skórnymi, które są pokryte srebrzystą łuską.
- Wykwity na owłosionej skórze głowy zwykle przechodzą na gładkie części takie jak czoło, kark czy okolice za uszami.
- Może być mylona z łupieżem.
Łuszczyca na twarzy
- Występuje bardzo rzadko.
- Może przybierać różne formy i pojawiać się w każdej części twarzy.
- Zazwyczaj wykwity są w postaci czerwonej łuski, występującej w okolicy brwi oraz oczu.
- Mogą powodować podrażnienie gałki ocznej, wypadanie rzęs oraz deformację powiek.
Czy łuszczyca jest zaraźliwa?
Do połowy XIX wieku łuszczyca była mylona z trądem i występowała konieczność izolacji chorych. Natomiast aktualna wiedza medyczna pozwala stwierdzić, że łuszczyca nie jest ani zakaźną ani złośliwa jednostką chorobową.
Łuszczyca - leczenie
- Leczenie łuszczycy polega głównie na terapii farmakologicznej, której celem jest odgraniczenie zmian skórnych, zahamowanie proliferacji naskórka oraz zmniejszenie ryzyka nawrotów choroby.
- Stosowane leki na łuszczycę mają działanie złuszczające (np. maść salicylowa, mocznikowa, solankowa, dziegcie) lub redukujące (ditranol, witamina D3, retinoidy, dziegcie, kortykosteroidy, pirogalol).
- Można również zastosować leki immunosupresyjne w celu zahamowania produkcji przeciwciał (np. metotreksat, retinoidy, cyklosporyna A, kwas fumaranowy, hydroksymocznik, efalizumab, alefacept, etanercept). Jednak ta metoda leczenia jest objęta dużym ryzykiem poważnych skutków ubocznych.
- Przydatna może być także fototerapia, fotochemoterapia oraz fotofereza.
- Przeciwświądowo mogą być pomocne kąpiele solankowe oraz kąpiele w morzu Martwym.
- Zalecana jest odpowiednia psychoterapia.
- Maść na łuszczycę powinna zawierać mocznik, kwas salicylowy oraz alantoinę. Polecane są także maści konopne, które mają działania przeciwzapalne i regenerujące. Stosowanie innych maści powinno być pod kontrolą lekarza.
- Krem na łuszczycę powinien być nawilżający oraz natłuszczający. Dobrze by było, aby zawierał także olej konopny.
- Natomiast szampon na łuszczycę jest zalecany z dziecięciem brzozowym, panteonem, betainą, glinką białą, niacynamidem, ekstraktem z wierzbówki kiprzycy i wierzby białej.
- Ważne, aby unikać urazów skóry oraz stosować odpowiednią higienę skóry.
- Często zalecana jest także dieta bezglutenowa.