Hashimoto – objawy, przyczyny, leczenie

Zapalenie tarczycy Hashimoto to choroba występująca coraz powszechniej. Obecnie uważa się, że jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy na obszarach bogatych w jod. Według statystyk na Hashimoto choruje ponad 800 tysięcy Polaków, z czego na 6 chorych osób aż 5 to kobiety. Dowiedz się więcej na temat choroby Hashimoto – przyczyny, objawy i nie tylko.

Choroba Hashimoto – co to jest?

Choroba Hashimoto to inaczej przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. W tym schorzeniu układ odpornościowy rozpoznaje tkankę tarczycy jako ciało obce, przez co zaczyna ją atakować i niszczyć. Układ immunologiczny w celu ataku wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) i tyreoglobulinie (anty-Tg). Główną rolę w niszczeniu komórek pęcherzyków tarczycy odgrywają cytotoksyczne limfocyty T.

Nazwa „choroba Hashimoto” pochodzi od nazwiska japońskiego lekarza Hakaru Hashimoto, który w 1912 roku jako pierwszy opisał przypadki tego schorzenia.

Objawy choroby Hashimoto

Choroba Hashimoto może występować z prawidłową objętością tarczycy lub z wolem. Zazwyczaj przebiega z subkliniczną bądź jawną niedoczynnością tarczycy. Najczęstszymi objawami niedoczynności tarczycy Hashimoto są m.in:

• osłabienie, bóle mięśni i stawów (objawy mogą przypominać reumatoidalne zapalenie stawów),
• uczucie ciągłego zmęczenia,
• senność,
• uczucie chłodu,
• zmniejszona tolerancja wysiłku,
• spowolnienie,
• łatwe marznięcie,
• sucha skóra (w szczególności okolice łokci),
• wypadanie włosów,
• bradykardia,
• niskie tętno oraz ciśnienie tętnicze,
• zaburzenia miesiączkowania,
• matowy głos,
• zwiększona skłonność do zaparć.

Zdarza się, że na początku choroby występuje nadczynność tarczycy, która wkrótce samoistnie przekształca się w niedoczynność.

Hashimoto – objawy psychiczne

Czasami w przebiegu zapalenia tarczycy mogą występować psychiczne objawy Hashimoto. Są to m.in.: stany obniżonego nastroju, depresja, niestabilność emocjonalna, problemy z pamięcią, zmniejszona zdolność skupiania się, choroba dwubiegunowa, a nawet otępienie oraz śpiączka.

Hashimoto – przyczyny

Przyczyny Hashimoto nie zostały do końca poznane, zatem nie jest pewne, co powoduje tę jednostkę chorobową. Coraz więcej badań wskazuje, że zapalenie tarczycy ma podłoże genetyczne i może być wywoływane przez przewlekły stres, niedobór witaminy D3, nadmiar jodu w diecie, ciążę, zaburzoną dawkę snu oraz nieprawidłowe odżywianie. Są to jedne z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy.

Hashimoto a ciąża

U kobiet z chorobą Hashimoto często występuje problem z zajściem w ciążę bądź jej donoszeniem. Układ odpornościowy rozpoznaje zarodek jako ciało obce, które należy wydalić. Zapalenie tarczycy utrudnia również prawidłowy rozwój mózgu i układu nerwowego dziecka.

Istnieje jednak szansa, aby zajść w ciążę przy Hashimoto. Najważniejsze, aby być pod stałą opieką lekarza specjalisty, przyjmować regularnie leki i kontrolować poziom TSH.

Hashimoto – badanie krwi i wyniki

Przy podejrzeniu choroby Hashimoto niezbędne będą badania laboratoryjne. O schorzeniu będzie świadczyło:

• zwiększone stężenie przeciwciał anty-TPO/anty-Tg;
• zwiększone stężenie TSH w surowicy;
• zmniejszone stężenie FT4 w surowicy w niedoczynności jawnej;
• prawidłowe stężenie FT4 w surowicy w niedoczynności subklinicznej.

Jakie badania warto zrobić, żeby zdiagnozować chorobę Hashimoto? Pomocne będą USG tarczycy i scyntygrafia z użyciem jodu. Z kolei w przypadku ujawnienia w badaniu obrazowym zmian ogniskowych warto wykonać BAC i badanie morfologiczne.

Hashimoto – leczenie

Jak wygląda leczenie choroby Hashimoto? Niestety nie da się skutecznie wyeliminować przyczyny choroby - nie istnieje lek całkowicie zwalczający Hashimoto. Przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy oraz jego objawy można jednak łagodzić. Jak to zrobić? Regulując poziom hormonów tarczycy poprzez regularne przyjmowanie leków.

W przypadku jawnej niedoczynności tarczycy stosowane jest leczenie substytucyjne L-T4. Natomiast w subklinicznej postaci terapia L-T4 jest konieczna m.in.: w ciąży, cukrzycy, chorobie tarczycy oraz gdy stężenie TSH przekroczy 10 mlU/l.

Wśród powikłań wywołanych przez nieleczoną niedoczynność tarczycy wymienić można m.in. śpiączkę hipermetaboliczną, zwiększone ryzyko chorób układu krążenia oraz niepłodność.

Hashimoto – dieta. Produkty dozwolone

Dieta przy Hashimoto nie jest konieczna, lecz może poprawić komfort życia chorego. Podczas choroby tempo przemiany materii ulega znacznemu spowolnieniu, co skutkuje dodatkowymi kilogramami. Możesz jednak temu zapobiec. Jak zatem schudnąć przy Hashimoto i jednocześnie polepszyć swoje samopoczucie? Warto zwracać uwagę na to, co jemy na co dzień i dbać o regularny ruch.

Co jeść przy chorobie Hashimoto?

1. Jedz regularne posiłki, najlepiej o wyznaczonych porach co 3-4 godziny.
2. Spożywaj świeże, nieprzetworzone produkty.
3. Zadbaj o pełnowartościowe białkowe produkty.
4. Duża ilość płynów wpływa korzystnie na przemianę materii. Postaraj się wypijać co najmniej 2 litry wody na dzień.
5. Dieta o charakterze przeciwzapalnym wpłynie korzystnie na Twoje samopoczucie. Jedz m.in. surowe warzywa, owoce, ryby, orzechy oraz oleje roślinne.
6. Kasze, pełnoziarnisty makaron, orzechy, jaja, surowe warzywa, owoce charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym, który jest zalecany w diecie przy Hashimoto.
7. Wprowadź do diety ryby, które zawierają dużą ilość jodu, witaminy D, selenu oraz tzw. dobrych tłuszczy (wielonienasyconych kwasów tłuszczowych).
8. Częstym problem chorych są zaparcia. Możesz się ich pozbyć, jedząc produkty zawierające dużą ilość błonnika np. pełnoziarniste wyroby żytnie, ryż, kaszę, płatki, migdały, otręby oraz owoce. Błonnik nie tylko pomoże w zaparciach, ale także zapobiegnie nadwadze.

Niedoczynność tarczycy Hashimoto – czego nie jeść?

1. Unikaj wieczornego podjadania, ostatni posiłek zjedz co najmniej 2 godziny przed snem.
2. Ważna jest redukcja tłuszczy w diecie.
3. Smażenie i pieczenie możesz zastąpić gotowaniem na parze, duszeniem, pieczeniem w folii aluminiowej oraz grillowaniem.
4. Unikaj w swojej diecie nasyconych kwasów tłuszczowych, które występują m.in w maśle czy tłustym mięsie.
5. Tłuszcze nasycone zastąp oliwą z oliwek oraz olejami roślinnymi.
6. Wybieraj tylko chude gatunki mięsa oraz niskotłuszczowe przetwory mleczne.
7. W diecie należy również ograniczyć cukier oraz fast foody.
8. Niektóre produkty mogą ograniczyć wchłanianie jodu z przewodu pokarmowego. Ogranicz spożycie warzyw kapustnych, soi, gorczycy oraz orzeszków ziemnych.
9. Jeśli zmagasz się z nadwagą lub otyłością, koniecznie zgłoś się do dietetyka.