Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy - objawy, przyczyny, leczenie
Choroba wrzodowa (PUD) jest częstym schorzeniem, z którym spotykają się zarówno lekarze pierwszego kontaktu, jak i gastroenterolodzy. Chociaż globalna częstość występowania choroby wrzodowej zmniejsza się, PUD jest nadal jedną z najczęstszych chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego na świecie. Szacuje się, że występuje u około 5-10% populacji osób dorosłych w Polsce.
Choroba wrzodowa dwunastnicy i żołądka
Jest to jednostka chorobowa, w której pojawiają się cyklicznie wrzody trawienne (ubytki błony śluzowej z naciekiem zapalnym i martwicą skrzepową) w żołądku lub w części proksymalnej dwunastnicy. Choroba może prowadzić do ciężkich powikłań, a nawet do śmierci.
Choroba wrzodowa - objawy
Głównym objawem choroby wrzodowej jest piekący ból w nadbrzuszu, który występuje 1-3h po posiłku, a ustępuje po spożyciu pokarmu lub przyjęciu leków zobojętniających kwas żołądkowy. Zazwyczaj pojawia się w nocy lub wcześnie rano. Oprócz niego mogą wystąpić nudności, wymioty oraz „uczucie rozpierania”. Często jednak się zdarza, że przebieg choroby jest bezobjawowy.
Choroba wrzodowa - przyczyny
Najczęstszą przyczyną wrzodów trawiennych jest zakażenia Helicobacter Pylori. Początkowo bakteria wywołuje ostre zapalenie części przedodźwiernikowej żołądka, które przekształca się w chorobę przewlekłą. H. Pylori wywołuje również hipergastrynemię, która odgrywa dużą rolę w patogenezie wrzodu dwunastnicy.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne(NLPZ), które uszkadzają błonę śluzową przewodu pokarmowego są kolejną przyczyną choroby wrzodowej.
Rzadsze przyczyny: leczenie na OIT, zespół Zollingera i Ellisona, GKS, inne leki.
Choroba wrzodowa - rozpoznanie
Do rozpoznania choroby wrzodowej spowodowanej zakażeniem H. Pylori niezbędne będą:
- Metody inwazyjne: test ureazowy wymagający wykonania endoskopii
- Metody nieinwazyjne: testy oddechowe, testy wykrywające antygeny bakterii w kale, testy serologiczne
W przypadku chorych niezakażonych H. Pylori choroba jest rozpoznawana przy pomocy endoskopii. Ważna będzie rownież diagnostyka różnicowania charakteru wrzodu żołądka do której konieczne będzie pobranie wycinka histopatologicznego. Pobranie wycinków dwunastnicy tylko w przypadku innej etiologii niż zakażenie H. Pylori.
Choroba wrzodowa żołądka - leczenie
W przypadku zakażenia H. Pylorii najczęściej stosowane jest leczenie farmakologiczne IPP- inhibitorami pompy protonowej (esomeprazol, lanzoprazol, omeprazol) lub bizmutem z dwoma antybiotykami (metronidazol oraz tetracyklina). Jeżeli powyższe leki nie zadziałają zalecana jest tzw. terapia poczwórna bez bizmutu. Leczenie może poprawić jednoczesne stosowanie probiotyków. Leczenie chorych niezakażonych bakterią zwykle polega na podaniu IPP lub H2 - blokerów przez okres 1/2 miesięcy. Jeżeli dojdzie do perforacji wrzodu, krwotoku, zwężenia odźwiernika oraz nieskuteczności leków wymagane będzie leczenie operacyjne.
Powikłania choroby wrzodowej
Możliwe powikłania to choroby wrzodowej: krwotok z górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz przedziurawienie (perforacja). W przypadku choroby wrzodowej żołądka możliwe jest również zwężenie odźwiernika.
Choroba wrzodowa żołądka - dieta
Dieta w chorobie wrzodowej wygląda następująco:
- Jedz regularne, mniejsze posiłki 4-5 razy dziennie.
- Wprowadź do swojego życia dietę lekkostrawną
- Unikaj posiłków wywołujących lub nasilających dolegliwości.
- Ogranicz spożycie kawy oraz alkoholu.
- Wyeliminuj z diety tłuste potrawy.
- Smażenie zastąp pieczeniem w folii, gotowaniem na parze oraz na wodzie.
- Spożywaj chude mięso oraz niskotłuszczowe produkty mleczne (np. drób).
- Unikaj produktów, które zawierają wysoką ilość węglowodanów.
- granicz produkty z wysoką ilością błonnika.
- Uważaj na sól i ostre przyprawy.
- Zioła pomogą w zmniejszeniu bólu np. kurkuma, imbir czy zielona chińska herbata
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy - profilaktyka
Zalecane rady, aby nie doszło do rozwoju wrzodu:
- Jeżeli jest możliwe odstaw NLPZ.
- Jeżeli nie jest możliwe odstawienie NLPZ to zastąp je mniej szkodliwym lekiem np. paracetamolem.
- Możesz stosować preparaty ASA (uwolnienie leku dopiero w jelicie cienkim) w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu krwawienia wrzodu.
- Unikaj palenia papierosów.
- Dieta w chorobie wrzodowej żołądka oraz dwunastnicy będzie wpływała korzystnie.
- Stosuj przepisane przez lekarza specjalistę leki.