Ospa wietrzna u dorosłych - objawy, leczenie, czas trwania
Ospa wietrzna - przyczyna
Ospa wietrzna to pandemiczna, wysoce zaraźliwa choroba, która jest wywoływana przez wirusy ospy wietrznej oraz półpaśca (Varicella-zoster virus – VZV). VZV na początku powoduje krótkotrwałą replikację w górnych drogach oddechowych, w komórkach nabłonka i migdałkach, a ostatecznie transportowany jest do skóry i błony śluzowej. Po przezwyciężeniu odpowiedzi immunologicznej organizmu wirus zaczyna replikacje w keratynocytach, co skutkuje uszkodzeniem komórek, reakcją zapalną oraz immunologiczną. Owe zmiany są powodem tworzenia się wypełnionych wirionami pęcherzyków na skórze.
Jak dochodzi do zarażenia wirusem ospy wietrznej?
Wdychanie kropelek śliny rozproszonych w powietrzu jest głównym powodem zarażenia się wirusem ospy wietrznej. Znacznie rzadziej VZV przenosi się przez bezpośredni kontakt ze zmianami skórnymi osób zakażonych. Natomiast zaraźliwość chorych występuje maksymalnie 1-2 dni przed wystąpieniem wysypki oraz w ciągu pierwszych 5-7 dni po jej pojawieniu się.
Objawy ospy wietrznej u dorosłych
Ospa wietrzna - pierwsze objawy
Przebieg choroby jest łagodny u dzieci, a znacznie cięższy u dorosłych.
Zmiany skórne ospy wietrznej poprzedzone są objawami zwiastującymi, takimi jak złe samopoczucie, nudności, utrata apetytu, wysoka gorączka i ból głowy.
Ospa wietrzna - wysypka
Wysypka obejmuje maksymalnie tułów, z małymi swędzącymi pęcherzykami plamkowo-grudkowymi, które rozprzestrzeniają się na szyję i kończyny. Po 12-72 godzinach wykwity zamieniają się w krosty (zawierające materiał ropny), które często ulegają rozpadowi, dając początek strupom. Zmiany skórne zwykle goją się bez pozostawiania następstw, ale jeśli są zadrapane, może dojść do zarażenia się gronkowcami i paciorkowcami, pozostawiając trwałą bliznę.
Ospa wietrzna - ile trwa?
Czas trwania ospy wietrznej w dużej mierze zależy od przebiegu choroby. Zwykle trwa od 7 do 14 dni, ale może wydłużyć się nawet do miesiąca. Należy pamiętać, że w tym czasie konieczne jest ograniczenie kontaktu z chorym do minimum.
Ospa wietrzna - kiedy koniec choroby?
Chorzy pacjenci nie są uznawani za zakaźnych dopiero po przyschnięciu wszystkich pęcherzyków i odpadnięciu strupów.
Powikłania ospy wietrznej u dorosłych
U dorosłych osób znacznie częściej dochodzi do rozwoju powikłań po zakażeniu wirusem ospy wietrznej niż u dzieci. Najbardziej licznymi komplikacjami po przejściu choroby są:
- bakteryjne nadkażenia krost
- zapalenie krtani
- małopłytkowość
- problemy neurologiczne
- zapalenie płuc
Natomiast u osób z zaniżoną odpornością oraz z chorobami płuc, serca czy skóry może wystąpić także zapalenie mózgu i rdzenia, ataksja móżdżkowa, zapalenie stawów, zapalenie wątroby, krwotoczne zapalenie nerek, zapalenie mięśnia sercowego i zapalenie ucha środkowego. Ponadto ospa wietrzna może być bardzo niebezpieczna dla ciężarnych kobiet (śmiertelność w zapaleniu płuc u kobiet ciężarnych wynosi 40%).
Ospa wietrzna - śmiertelność
Szacuje się, że ospa wietrzna jest powodem zgonu u 1 dorosłego na 3000 przypadków, ale u chorych z obniżoną odpornością śmiertelność wzrasta aż do 15%.
Ospa wietrzna - leczenie
Podobnie jak w przypadku większości chorób wirusowych możliwe jest jedynie leczenie objawowe, które polega na stosowaniu leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych oraz przeciwświądowych. Jeżeli podejrzewa się ciężki przebieg choroby czy rozwój powikłań to podawany jest wtedy lek hamujący mnożenie się wirusów - ACYKLOWIR. Zalecane są także chłodne, krótkie kąpiele; noszenie przewiewnych ubrań oraz odpowiednie nawodnienie.
Ospa wietrzna - czym smarować?
Aby uśmierzyć uporczywy świąd należy smarować zmiany skórne:
- maściami przeciwhistaminowych (np. Fenistil)
- gencjaną
- maściami cynkowymi
- płynami antybakteryjnymi (np. Octanisept)
- żelami przeciwświądowymi (np. Poxclin).
Jak zapobiec ospie wietrznej?
Ospa wietrzna jest chorobą, która wymaga izolacji chorych. Jednak w rzeczywistości jest to trudny i niepraktyczny sposób przeciwdziałania. Jedynym rekomendowanym sposobem w zapobieganiu ospie wietrznej są szczepienia ochronne. Wakcyny te są zalecane wszystkim, którzy nie mieli stycznością z ową chorobą. Mimo, że szczepionka nie ma 100% skuteczności zwykle choroba się nie rozwija, a nawet jeśli dojdzie do takiego zakażenia, to przebieg choroby jest znacznie łagodniejszy i zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań. Koszt jednej dawki waha się w okolicach 240-290 zł.