Nadciśnienie tętnicze - objawy, przyczyny, leczenie

Zbyt wysokie ciśnienie krwi jest poważnym wyzwaniem dla zdrowia publicznego. Mimo tego, że można mu skutecznie zapobiegać, nadciśnienie jest odpowiedzialne za znaczną część zachorowalności i śmiertelności na świecie. Według ekspertów co roku z powodu hipertensji umiera aż 8,5 mln osób. Z tego artykułu dowiesz się czym dokładnie jest nadciśnienie tętnicze. Objawy, przyczyny i skuteczna profilaktyka.

Co to jest nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze to poważna choroba sercowo-naczyniowa, która charakteryzuje się nieustannie podwyższonym ciśnieniem krwi powyżej ≥140 mm Hg lub/oraz ciśnieniem tętniczym rozkurczowym ≥90 mm Hg. Wzrost ciśnienia w naczyniach krwionośnych to poważny stan, któremu towarzyszy wiele niepokojących objawów i który może prowadzić do groźnych powikłań w rodzaju udaru mózgu, zawału serca czy uszkodzenia nerek. Z nadciśnieniem tętniczym na szczęście można całkiem skutecznie walczyć, o ile nie zignorujemy pierwszych symptomów oraz będziemy dokonywać regularnego pomiaru ciśnienia.

Nadciśnienie tętnicze - przyczyny

Przyczyny nadciśnienia tętniczego w zależności od etiologii choroby możemy podzielić na: pierwotne oraz wtórne.

• Nadciśnienie pierwotne występujące u ponad 90% przypadków jest spowodowane różnymi czynnikami genetycznymi i środowiskowym, które zaburzają działanie danego układu uczestniczącego w regulacji ciśnienia krwi. Złożona przyczyna choroby nie została poznana w całości.
• Nadciśnienie wtórne jest głównie spowodowane przez choroby nerek (np. zwężenie tętnicy nerkowej) oraz koarktacje aorty, stan przedrzucawkowy, schorzenia gruczołów dokrewnych, zwiększoną objętość płynu wewnątrznaczyniowego, ostry stres, narkotyki, spożycie alkoholu, nikotyna, sympatykomimetyki, obturacyjny bezdech senny, choroby układu nerwowego, wrodzone zwężenie aorty i gruczołów wydzielania wewnętrznego.
• Coraz więcej badań wskazuje, że na nadciśnienie tętnicze wpływa także niewłaściwa dieta, przewlekły stres, nieodpowiedni styl życia, spożywanie soli w dużej ilości, otyłość, dziedziczna skłonność, wiek oraz zbyt niską aktywność fizyczną. Porzucenie złych nawyków często przekłada się na prawidłowe ciśnienie tętnicze i mniejsze ryzyko groźnych powikłań.

Nadciśnienie tętnicze - objawy

Pierwsze objawy nadciśnienia tętniczego wtórnego zwykłe zależą od podstawowej choroby. Natomiast hipertensja pierwotna zwykle przebiega bezobjawowo, jednak mogą występować następujące dolegliwości:

• bóle głowy
• zaburzenia snu
• łatwa męczliwość
• krwawienia z nosa
• drażliwość
• nerwowość
• duszność
• zawroty głowy
• kołatanie serca
• szum w uszach
• zwiększona męczliwość
• ból i ucisk w klatce piersiowej
• zaburzenia widzenia

Przyczyny i objawy nadciśnienia tętniczego płucnego

Nadciśnienie tętnicze płucne objawia się przez nagły wzrost ciśnienia w tętnicy płucnej, który występuje w przebiegu chorób serca, płuc oraz naczyń płucnych. Objawia się głównie dusznością lub męczliwością, która narasta podczas wysiłku fizycznego. W zależności od choroby podstawowej może się pojawić także ból dławicowy oraz chrypka. Leczenie nadciśnienia płucnego polega na podawaniu leków przeciwkrzepliwych, digoksyny, blokerów kanału wapniowego, diuretyków; terapii „celowanej”, tlenoterapii, septostomii przedsionkowej, endarterektomii płucnej, plastyce tętnic płucnych oraz przeszczepie płuc i serca. Dzięki odpowiedniemu procesowi terapeutycznemu rokowanie jest znacznie lepsze, co oznacza, że po roku terapii żyje ponad 90 % chorych, a po dwóch latach niewiele mniej.

Nadciśnienie tętnicze w ciąży

Wysokie ciśnienie tętnicze u kobiet ciężarnych można podzielić na:

• Nadciśnienie przewlekłe, które występuje przed ciążą
• Nadciśnienie wywoływane ciążą
• Kobiety, które są szczególnie narażone na wystąpienia stanu przedrzucawkowego powinny pozostać pod ścisłą opieką lekarza prowadzącego. Natomiast, jeżeli takie ryzyko nie występuje lub jest bardzo niskie to rokowanie dla kobiety i płodu są dobre. Leczenie łagodnego nadciśnienia tętniczego u kobiet ciężarnych opiera się o o leki obniżające ciśnienie, gdyż nie ma konieczności hospitalizacji. Ważna jest, aby często kontrolować ciśnienia, białko we krwi; ograniczyć aktywność fizyczną oraz leżenie na lewym boku. Hipertensja w ciąży może zwiastować nadciśnienie przewlekłe w kolejnych latach życia.

Powikłania nadciśnienia tętniczego

Podwyższone ciśnienie tętnicze może prowadzić do wielu niebezpiecznych powikłań, które zagrażają naszemu życiu m.in. zawał serca, przerost lewej komory serca, uszkodzone naczynia krwionośne, udar mózgu, rozwój miażdżycy, niewydolność serca, przerost lewej komory, niewydolność nerek, zaburzenia okulistyczne. Podwyższone ciśnienie może zaburzać funkcje niektórych narządów, przez co prowadzi do tzw. powikłań narządowych nadciśnienia tętniczego.

Nadciśnienie tętnicze - leczenie

Jak obniżyć ciśnienie krwi? Leczenie nadciśnienia tętniczego głównie zależy od wysokości ciśnienia, rodzaju powikłań narządowych, chorób współistniejących oraz wieku chorego. Terapia polega przede wszystkim na stosowaniu leków hipotensyjnych, zmianie stylu życia oraz modyfikowaniu innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego.

Podwyższone ciśnienie krwi można też zbić za sprawą zdrowego stylu życia - odpowiednia dieta, redukcja wagi, zmniejszenie spożycia chlorku sodu, zwiększenie aktywności fizycznej, ograniczenie palenia papierosów oraz picia alkoholu. Pamiętajmy też, że regularne pomiary ciśnienia pomogą we wczesnym wykryciu tej przypadłości. To z kolei pozwoli na szybkie reagowanie w postaci leków obniżających ciśnienie - oczywiście po konsultacji z lekarzem.

Lek na nadciśnienie tętnicze

Prawidłowo dobrane leki na nadciśnienie tętnicze mogą przynieść dobre skutki. W leczeniu farmakologicznym wysokiego ciśnienia tętniczego stosuje się najczęściej leki z 5 głównych grup:

• antagoniści receptora angiotensyny (ARB)
• leki moczopędne (diuretyki) z grupy tiazydowych
• beta-blokery (blokujące receptory beta-andrenergiczne)
• blokery kanałów wapniowych

Pamiętajmy, że leki na obniżenie ciśnienia dobiera się zależnie od indywidualnego pacjenta i takich czynników jak wiek, stan zdrowia, tolerancja na dany lek, masa ciała i płeć (niektóre leki nie mogą być podawane kobietom w ciąży). Leczenie nadciśnienia tętniczego to jednak nie tylko same leki, ale i odpowiednia dieta.

Nadciśnienie tętnicze - dieta

Przy nadciśnieniu tętniczym prawidłowa dieta ma duże znaczenie. Stosując zdrowe nawyki żywieniowe można relatywnie szybko obniżyć ciśnienie krwi.

1. Jedz regularne, mniejsze posiłki 4-5 razy dziennie.
2. Długo żuj, zanim połkniesz.
3. Koniecznie ogranicz spożywanie soli.
4. Wprowadź do swojego życia dietę śródziemnomorska.
5. Wyeliminuj z diety tłuste potrawy.
6. Smażenie zastąp pieczeniem w folii, gotowaniem na parze oraz na wodzie.
7. Spożywaj chude mięso oraz niskotłuszczowe produkty mleczne.
8. Włącz do swojego menu warzywa, owoce oraz ryby morskie.
9. Unikaj produktów, które zawierają wysoką ilość węglowodanów.
10. Chętnie wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy, oliwę z oliwek oraz nasiona roślin strączkowych.
11. Nie wybieraj opcji „szybkich dań” na obiad typu fast-food.
12. Ogranicz picie alkoholu i kawy.
13. Jeżeli jesteś otyły, zredukuj swoją wagę. Pomoże Ci przy tym deficyt kaloryczny i aktywność fizyczna.
14. W przypadku trudności udaj się do dietetyka.

Zioła na nadciśnienie tętnicze

Ziołolecznictwo to kolejny, obok leczenia farmakologicznego i diety, sposób aby obniżyć wysokość ciśnienia tętniczego. Jak się okazuje niektóre zioła świetnie radzą sobie z tą przypadłością. Pamiętajmy jednak, że metodę tę należy traktować jako uzupełnienie zdrowego trybu życia i zbilansowanej diety. W przypadku poważnego nadciśnienia konieczny jest natychmiastowy kontakt z lekarzem.

Oto najczęściej stosowane zioła, które pomagają w zwalczaniu zbyt wysokiego ciśnienia tętniczego:

• głóg dwuszyjkowy
• korzeń mniszka
• dzika róża
• ziele jemioły
• ziele serdecznika
• skrzyp polny
• ziele jemioły
• ziele ruty
• liście melisy
• ostryż długi (kurkuma)
• rumianek

Nadciśnienie tętnicze - profilaktyka

Oto kilka porad jak obniżyć ciśnienie tętnicze i jak zapobiegać tej przypadłości:

• Aby zapobiec nadciśnieniu tętniczemu niezbędna będzie regularna aktywność fizyczna, odpowiednia dieta, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, zmniejszenie spożycia soli; częsta kontrola ciśnienia, cholesterolu, cukru, białka we krwi; ograniczenia palenia papierosów oraz spożywania alkoholu. Osoby praktykujące zdrowy tryb życia mają z reguły niższe ciśnienie tętnicze.
• W celu redukcji ryzyka wystąpienia stanu przedrzucawkowego u kobiet ciężarnych zaleca się przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego oraz suplementacja wapnia. Owy kwas hamuje również agregację płytek krwi, zmniejszając w ten sposób skłonność do zakrzepów.
• Ważna jest także umiejętność radzenia sobie ze stresem, jeżeli wystąpią z tym problemy należy zgłosić się na psychoterapię bądź do lekarza specjalisty.
• Dokonywanie regularnego pomiaru ciśnienia to prosty i mało kosztowny zabieg profilaktyczny. Wcześnie wykryte zbyt wysokie ciśnienie krwi można łatwo zbić odpowiednimi metodami.
• Osoby, które w danym roku skończą 35, 40, 45, 50 i 55 lat mogą skorzystać z bezpłatnego „Programu profilaktyki chorób układu krążenia NFZ”, który umożliwia zdiagnozowanie choroby i wdrożenie ewentualnego procesu leczenia.
• Objawy nadciśnienia tętniczego, nawet te najłagodniejsze nie powinny być lekceważone. Jeżeli zaobserwujesz u siebie którekolwiek z nich, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.