Nadciśnienie tętnicze - objawy, przyczyny, leczenie

Częstość występowania nadciśnienia tętniczego jest poważnym wyzwaniem dla zdrowia publicznego. Mimo tego, że można mu skutecznie zapobiegać, nadciśnienie jest odpowiedzialne za znaczną część zachorowalności i śmiertelności na świecie. Według ekspertów co roku z powodu hipertensji umiera aż 8,5 mln osób. W tym artykule dowiesz się czym dokładnie jest nadciśnienie tętnicze - objawy i jego przyczyny.

Co to jest nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z wielu chorób cywilizacyjnych XXI wieku, która charakteryzuje się nieustannie podwyższonym ciśnieniem tętniczym skurczowym powyżej ≥140 mm Hg lub/oraz ciśnieniem tętniczym rozkurczowym ≥90 mm Hg.

Nadciśnienie tętnicze - przyczyny

Przyczyny nadciśnienia tętniczego w zależności od etiologii choroby możemy podzielić na: pierwotne oraz wtórne.

• Nadciśnienie pierwotne występujące u ponad 90% przypadków jest spowodowane różnymi czynnikami genetycznymi i środowiskowym, które zaburzają działanie danego układu uczestniczącego w regulacji ciśnienia krwi. Złożona przyczyna choroby nie została poznana w całości.
• Nadciśnienie wtórne jest głównie spowodowane przez choroby nerek oraz koarktacje aorty, stan przedrzucawkowy, zwiększoną objętość płynu wewnątrznaczyniowego, ostry stres, narkotyki, alkohol, nikotyna, sympatykomimetyki, obturacyjny bezdech senny, choroby układu nerwowego i gruczołów wydzielania wewnętrznego.
• Coraz więcej badań wskazuje, że na nadciśnienie tętnicze wpływa także niewłaściwa dieta, przewlekły stres, nieodpowiedni styl życia, spożywanie soli w dużej ilości, otyłość, dziedziczna skłonność, wiek oraz brak aktywności fizycznej.

Nadciśnienie tętnicze - objawy

Objawy nadciśnienie tętniczego wtórnego zwykłe zależą od podstawowej choroby. Natomiast hipertensja pierwotna zwykle przebiega bezobjawowo, jednak mogą występować następujące dolegliwości:

• ból i ucisk głowy
• zaburzenia snu
• łatwa męczliwość
• krwawienia z nosa
• drażliwość
• nerwowość
• duszność
• zawroty głowy
• uczucie kołatania serca
• szum w uszach
• ból i ucisk w klatce piersiowej
• zaburzenia widzenia

Nadciśnienie tętnicze płucne

Hipertensja płucna charakteryzuje się nieprawidłowem wzrostem ciśnienia w tętnicy płucnej, który występuje w przebiegu chorób serca, płuc oraz naczyń płucnych. Objawia się głównie dusznością lub męczliwością, która narasta podczas wysiłku fizycznego. W zależności od choroby podstawowej może się pojawić także ból dławicowy oraz chrypka. Leczenie nadciśnienia płucnego polega na podawaniu leków przeciwkrzepliwych, digoksyny, blokerów kanału wapniowego, diuretyków; terapii „celowanej”, tlenoterapii, septostomii przedsionkowej, endarterektomii płucnej, plastyce tętnic płucnych oraz przeszczepie płuc i serca. Dzięki odpowiedniemu procesowi terapeutycznemu rokowanie jest znacznie lepsze, co oznacza, że po roku terapii żyje ponad 90 % chorych, a po dwóch latach niewiele mniej.

Nadciśnienie tętnicze w ciąży

U kobiet ciężarnych można wyróżnić:

• Nadciśnienie przewlekłe, które występuje przed ciążą
• Nadciśnienie wywoływane ciążą
• Kobiety, które są szczególnie narażone na wystąpienia stanu przedrzucawkowego powinny pozostać pod ścisłą opieką lekarza prowadzącego. Natomiast, jeżeli takie ryzyko nie występuje lub jest bardzo niskie to rokowanie dla kobiety i płodu są dobre. W przypadku ciężarnych kobiet z nadciśnieniem łagodnym i umiarkowanym stosowane są tylko leki obniżające ciśnienie, gdyż nie ma konieczności hospitalizacji. Ważna jest, aby często kontrolować ciśnienia, białko we krwi; ograniczyć aktywność fizyczną oraz leżenie na lewym boku. Hipertensja w ciąży może zwiastować nadciśnienie przewlekłe w kolejnych latach życia.

Powikłania nadciśnienia tętniczego

Hipertensja może prowadzić do wielu niebezpiecznych powikłań, które zagrażają naszemu życiu m.in. zawał serca, udar mózgu, rozwój miażdżycy, niewydolność serca, przerost lewej komory, niewydolność nerek, zaburzenia okulistyczne. Podwyższone ciśnienie może zaburzać funkcje niektórych narządów, przez co prowadzi do tzw. powikłań narządowych nadciśnienia tętniczego.

Nadciśnienie tętnicze - leczenie

Leczenie nadciśnienia tętniczego głównie zależy od wysokości ciśnienia, rodzaju powikłań narządowych, chorób współistniejących oraz wieku chorego. Terapia polega przede wszystkim na stosowaniu leków hipotensyjnych, zmianie stylu życia oraz modyfikowaniu innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Najczęściej stosowane leki na nadciśnienie tętnicze to diuretyki, beta-blokery, blokery kanału wapniowego, inhibitory ACE, blokery receptora angiotensynowego oraz reniny. Natomiast modyfikacja stylu życia głównie polega na wprowadzeniu odpowiedniej diety, redukcji wagi, zmniejszeniu spożycia chlorku sodu, zwiększeniu aktywności fizycznej, ograniczeniu palenia papierosów oraz picia alkoholu.

Nadciśnienie tętnicze - dieta

1. Jedz regularne, mniejsze posiłki 4-5 razy dziennie.
2. Długo żuj, zanim połkniesz.
3. Koniecznie ogranicz spożywanie soli.
4. Wprowadź do swojego życia dietę śródziemnomorska.
5. Wyeliminuj z diety tłuste potrawy.
6. Smażenie zastąp pieczeniem w folii, gotowaniem na parze oraz na wodzie.
7. Spożywaj chude mięso oraz niskotłuszczowe produkty mleczne.
8. Włącz do swojego menu warzywa, owoce oraz ryby morskie.
9. Unikaj produktów, które zawierają wysoką ilość węglowodanów.
10. Chętnie wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy, oliwę z oliwek oraz nasiona roślin strączkowych.
11. Nie wybieraj opcji „szybkich dań” na obiad typu fast-food.
12. Ogranicz picie alkoholu i kawy.
13. Jeżeli jesteś otyły, zredukuj swoją wagę. Pomoże Ci przy tym deficyt kaloryczny i aktywność fizyczna.
14. W przypadku trudności udaj się do dietetyka.

Nadciśnienie tętnicze - profilaktyka

• Aby zapobiec nadciśnieniu tętniczemu niezbędna będzie regularna aktywność fizyczna, odpowiednia dieta, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, zmniejszenie spożycia soli; częsta kontrola ciśnienia, cholesterolu, cukru, białka we krwi; ograniczenia palenia papierosów oraz spożywania alkoholu.
• W celu redukcji ryzyka wystąpienia stanu przedrzucawkowego u kobiet ciężarnych zaleca się przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego oraz suplementacja wapnia. Owy kwas hamuje również agregację płytek krwi, zmniejszając w ten sposób skłonność do zakrzepów.
• Ważna jest także umiejętność radzenia sobie ze stresem, jeżeli wystąpią z tym problemy należy zgłosić się na psychoterapię bądź do lekarza specjalisty.
• Osoby, które w danym roku skończą 35, 40, 45, 50 i 55 lat mogą skorzystać z bezpłatnego „Programu profilaktyki chorób układu krążenia NFZ”, który umożliwia zdiagnozowanie choroby i wdrożenie ewentualnego procesu leczenia.