POCHP – objawy, przyczyny, leczenie

POCHP jest jedną z głównych przyczyn zachorowalności i umieralności na całym świecie oraz narastającym problemem zdrowotnym. Według ekspertów WHO na POCHP choruje około 300 mln ludzi, a 3 mln z nich co roku umiera. Jak leczyć przewlekłą obturacyjną chorobę płuc i jakie ma objawy? Poznaj najważniejsze informacje.

Co to jest POCHP?

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP) charakteryzuje się postępującym ograniczeniem przepływu powietrza przez dolne drogi oddechowe, stanem zapalnym, nadprodukcją śluzu, rozdęciem płuc, rozedmą, zaburzeniami wymiany gazowej wywołującymi nadciśnienie płucne oraz skutkami ogólnoustrojowymi.

Warto zaznaczyć, że POCHP jest chorobą nieuleczalną, a obturacja to proces niecałkowicie odwracalny, co skutkuje trwałym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Rozwój POCHP można jednak spowolnić odpowiednio dobranych leczeniem i rehabilitacją.

POCHP ICD 10 – oznaczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD 10 posiada kod J44.0. 1 stycznia 2022 roku WHO wprowadziła nową klasyfikację ICD 11, która w Polsce jest na etapie wdrażania.

Obturacyjna choroba płuc POCHP – objawy

Ze względu na to, że POCHP jest schorzeniem postępującym, może mieć różny przebieg. Symptomy mogą się zmieniać w miarę postępu choroby. Najczęściej występującymi objawami są:

• przewlekły kaszel, który występuje zazwyczaj okresowo/codziennie (rzadko w nocy),
• stopniowo pojawiająca się duszność, niewydolność oddechowa,
• łatwe męczenie się,
• spadek masy ciała,
• utrata łaknienia,
• nadmierne wydzielanie śluzu w drogach oddechowych,
• przewlekłe odkrztuszanie plwociny (zwykle po przebudzeniu),
• złe samopoczucie.

Diagnostyka POCHP obejmuje m.in. badanie spirometryczne czy badanie zdolności dyfuzji gazów w płucach. Rozpoznanie POCHP

POCHP – objawy psychiczne

Czasami w przebiegu POCHP występują zaburzenia psychiczne takie jak: pogorszenie nastroju, lęk, wzmożone napięcie psychiczne, depresja (m.in. spadek zainteresowania większością czynności, myśli samobójcze, zmęczenie, problemy ze snem).

Objawy te występują głównie w bardzo ciężkim stadium przewlekłej obturacyjnej choroby płuc z utrwalonym niedotlenieniem krwi.

Zaostrzenie – POCHP

Zaostrzenie POCHP jest ostrym pogorszeniem objawów ze strony układu oddechowego, które wpływa niekorzystnie na przebieg choroby. Zwykle trwa od 7-10 dni, ale nasilone objawy mogą utrzymywać się dłużej. Głównie jest spowodowane zakażeniem wirusowym, wzrostem zanieczyszczenia powietrza oraz przerwaniem leczenia. Nawet po 8 tygodniach 20% chorych oświadcza, że czuje się gorzej niż przed zaostrzeniem objawów.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc – przyczyny

Jakie są główne przyczyny POCHP? Powodem obturacji dróg oddechowych jest przede wszystkim narażenie ich na szkodliwe cząstki lub gazy (m.in. przez palenie tytoniu). Ryzyko zachorowania na POCHP zwiększają także szkodliwe cząsteczki, pyły i opary w miejscu pracy, zanieczyszczenia powietrza, przebywanie w słabo wentylowanych pomieszczeniach. Genetycznie uwarunkowany niedobór a1-antytrypsyny stanowi tylko 1% czynników ryzyka choroby.

POCHP a astma

Jak różnicować POCHP od astmy? Astma w przeciwieństwie do obturacyjnej choroby płuc daje często swój początek w dzieciństwie, a jej objawy są zazwyczaj napadowe o zmiennym nasileniu i występują w nocy lub nad ranem.

Obturacja płuc w astmie jest często odwracalną zmianą. W przypadku wystąpienia objawów obu chorób należy rozważyć nakładanie się astmy i POCHP.

Profilaktyka POCHP – jak zapobiegać chorobie?

W prewencji POCHP najważniejsze jest przede wszystkim unikanie szkodliwych warunków, które z czasem prowadzą do niewydolności oddechowej. Można wymienić tutaj nie tylko zanieczyszczenie powietrza przez szkodliwe pyły oraz czynne palenie papierosów, ale także bierne palenie, które nie pozostaje obojętne dla kondycji płuc.

Leczenie POCHP – jak powinno przebiegać?

1. Konieczne jest zaprzestanie palenia tytoniu.
2. Należy unikać biernego palenia i narażenia na zanieczyszczenia powietrza oraz dym tytoniowy.
3. Ważne jest wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej. Może ona spowolnić postęp choroby.
4. W przypadku POCHP zalecane są ćwiczenia oddechowe i rehabilitacja, co umożliwia łagodzenie objawów.
5. Właściwe odżywianie również wpływa korzystnie na przebieg choroby i zwiększa komfort życia pacjenta z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.
6. Należy zaszczepić się przeciwko grypie i pneumokokom.
7. Przewlekłe leczenie tlenem może być uzasadnione.
8. Infekcje układu oddechowego przy POCHP wymagają szybkiego leczenia.
9. Można rozważyć wspomaganie wentylacji NIV z DLT.
10. W niektórych przypadkach będzie konieczność leczenie operacyjnego: wycięcie pęcherzy rozedmowych, zmniejszenie objętości płuc oraz przeszczep.
11. W przypadku chorych na ciężką postać POCHP zaleca się opiekę paliatywną.

Leki na POCHP

Leczenie farmakologiczne POCHP jest w dużym stopniu zależne od techniki inhalacji leków. Natomiast wybór leków głównie zależy od nasilenia objawów oraz ryzyka zaostrzeń. Medykamenty stosowane w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc to:

• Leki rozszerzające oskrzela
• Roflumilast
• Leczenie suplementacyjne w przypadku niedoboru a1-antytrypsyny
• Azytromycyna
• Erytromycyna
• Leki odkrztuśne
• Morfina
• Glikokortykosteroidy wziewne.

WAŻNE! Leki przeciwkaszlowe są przeciwwskazane.

Dieta przy POCHP

Choroba płuc POCHP często charakteryzuje się spadkiem masy ciała oraz utratą łaknienia, dlatego konieczna będzie podaż wystarczającej liczby kalorii np. poprzez częste, małe posiłki. W tym przypadku również będzie można zastosować odżywki.

Należy zwrócić uwagę na czynniki, które utrudniają spożywanie jedzenia np. duszność czy zły stan uzębienia. Natomiast u osób otyłych konieczna jest redukcja masy ciała, najlepiej pod okiem dietetyka.

POCHP a stopień niepełnosprawności

Choroba POCHP często prowadzi do niepełnosprawności oddechowej. Według statystyk jest najczęstszym powodem niezdolności do pracy. Aż 40% chorych na POCHP utrzymuje się z renty. Osoby z tą chorobą będą posiadały symbol przyczyny niepełnosprawności „07-S”.

Ulgi oraz uprawnienia zależą od stopnia niepełnosprawności chorego. Zespół, który orzeka niepełnosprawność, zwraca uwagę głównie na stopień, w jakim objawy i leczenie przewlekłe utrudniają funkcjonowanie chorego.