Powiększona wątroba - objawy, przyczyny, leczenie

Hepatomegalia czyli powiększona wątroba to wszechobecny problem kliniczny. Nie jest to jednak objaw choroby wątroby, a raczej zwiastun poważnych zmian w organizmie człowieka. Jakie są przyczyny powiększenia wątroby, jaka jest prawidłowa dieta wątrobowa i co jeszcze warto wiedzieć na ten temat? Powiększona wątroba: objawy, przyczyny i metody leczenia - doradzamy.

Powiększona wątroba - jak wyczuć

Prawidłowa wątroba powinna być palpacyjnie nieodczuwalna (ewentualnie może być odczuwalny jej dolny brzeg poniżej łuku żebrowego). Lekarz może to ocenić poprzez badanie palpacyjne bądź opukiwanie, natomiast warto pamiętać, że wyczuwalny brzeg narządu nie zawsze wiąże się z powiększeniem wątroby.

Powiększona wątroba - przyczyny

Powiększenie narządu wątroby występuje w wielu jednostkach chorobowych różniących się od siebie przyczynami. Zatem co oznacza powiększona wątroba? Oto najczęstsze przyczyny powiększenia wątroby.

1. Zapalenia: wirusowe zapalenie wątroby typu AB lub C, alkoholowe zapalenie wątroby (inaczej alkoholowa choroba wątroby) oraz niealkoholowe, polekowe, zakażenia, marskość wątroby, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, sarkoidoza, ropnie wątroby i pierwotne zapalenie dróg żółciowych
2. Zastój krwi: zakrzepica, prawo komorowa niewydolność serca, zespół niedrożności zatokowej wątroby
3. Zastój żółci: kamica przewodowa, rak trzustki, rak brodawki Vatera
4. Nacieczenie wątroby: białaczka, hemopoeza pozaszpikowa, chłoniak
5. Odkładanie się substancji: amyloidoza, hemochromatoza dziedziczna, glikogenoza, lipidoza, choroba Wilsona
6. Guzy: rak wątroby oraz przerzuty nowotworowe
7. Zakażenia bakteryjne
8. Polekowe zapalenie wątroby - najczęściej po przedawkowaniu paracetamolu

Powiększona wątroba - objawy

Czy powiększona wątroba boli? Zazwyczaj stan ten daje żadnych objawów, dlatego często wykrywana jest przez przypadek przy USG bądź badaniu podmiotowym. Jeżeli jednak objawy wystąpią to będą manifestowały się przez kłujący ból w jamie brzusznej oraz uczucia rozpierania w prawym górnym kwadrancie brzucha. Inne objawy powiększonej wątroby, które mogą wystąpić to:

• ciemne zabarwienie moczu
• świąd skóry
• apatia
• osłabienie
• nudności

Powiększona wątroba a ból pleców

Powiększenie wątroby może być spowodowane przez choroby dróg żółciowych, które są zaopatrywane czuciowo przez gałęzie prawego nerwu przeponowego. To unerwienie sprawia, że ból pochodzący z dróg żółciowych objawiać się może promieniowaniem do pleców.

Powiększona i stłuszczona wątroba

Stłuszczenie wątroby dzielimy na dwa rodzaje: alkoholowe i niealkoholowe.

• W przypadku stłuszczenia wątroby alkoholowego alkohol jest metabolizowany w wątrobie, a jego toksycznym metabolitem jest aldehyd octowy. Nadmiernie spożywanie alkoholu prowadzić będzie do przewlekłego uszkodzenia z nagromadzeniem kropli tłuszczu w hepatocytach (komórkach wątroby). Ten rodzaj stłuszczenia będzie prowadził do zapalenia wątroby, a następnie do jej marskości.
• natomiast niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby to taki rodzaj stłuszczenia, który występuje bez przyczyn wtórnych np. nadmierne spożywanie alkoholu. Najczęściej występuje w przebiegu zaburzeń metabolicznych i powoduje ryzyko przedwczesnej miażdżycy. Może prowadzić do zgonu z powodu choroby sercowo-naczyniowej.

Powiększona wątroba - leczenie

Leczenie powiększonej wątroby zależy od przyczyny wywołującej ten objaw. Czasem wystarczy wprowadzenie diety lekkostrawnej lub zażywanie odpowiednich leków. Niestety w wielu przypadkach konieczny jest przeszczep wątroby. Po szerokiej diagnostyce lekarz określi sposób procesu terapeutycznego. Sama diagnostyka opiera się o badania obrazowe w rodzaju USG jamy brzusznej. Bardziej inwazyjną procedurą diagnostyczną jest biopsja wątroby, która umożliwia ocenę histopatologiczną uszkodzonej tkanki.

Powiększona wątroba - leczenie domowe

Czy powiększoną wątrobę można leczyć w domu? Istnieje coraz więcej badań potwierdzających skuteczność ziołolecznictwa w leczeniu bólu powiększonej wątroby. Zioła, które mogą wspomóc wątrobę to przede wszystkim: ostropest plamisty, czarna rzodkiew, mniszek lekarski, karczoch oraz kwiat jaśminu.

Powiększona wątroba - jaka dieta

Dieta przy powiększonej wątrobie powinna być dość restrykcyjna. Oto zbiór najważniejszych porad:

• Jedz regularne, mniejsze posiłki 4-5 razy dziennie.
• Długo żuj, zanim połkniesz.
• Wprowadź do swojego życia dietę lekkostrawną.
• Pij dużo ciepłej wody.
• Ogranicz picie alkoholu.
• Wyeliminuj z diety tłuste potrawy.
• Smażenie zastąp pieczeniem w folii, gotowaniem na parze oraz na wodzie.
• Spożywaj chude mięso oraz niskotłuszczowe produkty mleczne (np. drób).
• Unikaj produktów, które zawierają wysoką ilość węglowodanów.
• Nie dodawaj do potraw ostrych przypraw oraz musztardy.

Powiększona wątroba a kawa

Jak widać w przypadku powiększenia wątroby konieczna jest zmiana nawyków żywieniowych. Uspokajamy jednak miłośników kawy - nie musicie rezygnować ze swojego ulubionego napoju. Wręcz przeciwnie, picie "małej czarne" w rozsądnych ilościach może przynieść zbawienne skutki nie tylko dla wątroby, ale i całego organizmu. Najnowsze badania wskazują, że kawa ma silny potencjał antyoksydacyjny i zawiera ponad tysiąc substancji bioaktywnych, które chronią komórki przed uszkodzeniem. Kawa zmniejsza więc ryzyko miażdżycy, zawałów serca, udarów, a nawet nowotworów. Pamiętajmy jednak, że najlepsze efekty przyniesie picie czarnej kawy bez dodatków w postaci cukru i mleka.

Powiększona wątroba a stres

Jak przy każdej dolegliwości, także przy przy powiększeniu wątroby stres jest mocno niewskazany. Wskazuje na to badanie przeprowadzone w 2015 r. przez naukowców z University of Edinburgh. Przez 10 lat obserwowali oni ponad 165 tys. osób. W przypadku zgonu jednej z nich uczeni badali jego przyczynę uwzględniając takie czynniki jak otyłość, cukrzyca czy status społeczny. W trakcie badań wykazano niepokojącą korelację - osoby z nasilonymi oznakami psychologicznego stresu w późniejszym czasie umierały w wyniku chorób wątroby. Nie oznacza to oczywiście, że stres był bezpośrednią przyczyną tych zgonów. Badanie wskazuje jednak, że stan ten może zwiększyć ryzyko u osób chorych na różne dolegliwości, w tym powiększoną wątrobę.

Czy powiększona wątroba może się zmniejszyć

Wątroba jest jedynym organem wewnętrznym, który potrafi się zregenerować. Przy odpowiedniej diecie i leczeniu powinna nastąpić neutralizacja toksyn, a także odtłuszczenie i regeneracja narządu.

Powiększona wątroba i śledziona

Powiększenie wątroby i śledziony to stan, który jest nazywany hepatosplenomegalią. Mogą powiększać się z różnych przyczyn, ale zdarza się, że potęgują w tym samym czasie. Jednoczesne powiększenie śledziony i wątroby może wystąpić w przypadku infekcji; chorób hepatologicznych (np. zespoły mieloproliferacyjne), metabolicznych (choroba Niemanna-Picka, choroba Gauchera, zespół Hurler), autoimmunologicznych oraz chorób serca. Guzy wątroby mogą również naciskać na żyłę wrotną powodując zwiększony rozmiar śledziony. Objawy, rozpoznanie oraz leczenie zależą od konkretnej przyczyny powiększonej wątroby.