Refluks przełyku - Przyczyny, objawy, leczenie

Choroba refluksowa przełyku (ChRP) jest powszechnym problemem klinicznym, dotykającym miliony ludzi na całym świecie. Występują w niej typowe jak i nietypowe dolegliwości spowodowane zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Według statystyk szacuje się, że typowe objawy chorobowe występujące przynajmniej raz w tygodniu zgłasza 13% populacji ogólnej. W krajach uprzemysłowionych takich jak Polska cierpią na nią nawet 20–40 % dorosłych. Refluks przełyku: przyczyny dolegliwości, jej objawy i leczenie - doradzamy.

Przyczyny refluksu przełyku

Choroba może być spowodowana przez wiele różnych czynników m.in kiedy dolny zwieracz przełyku kurczy się nieprawidłowo lub jest niewydolny. Może rozwinąć się przy cukrzycy, nadwadze, otyłości, astmie, paleniu papierosów, przepuklinie rozworu przełykowego, polineuropatii alkoholowej, twardzinie, zaburzeniach hormonalnych, przy przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie LES; przy preparatach z nikotyną, atropiną, teofiliną, lekach przeciwbólowych (ibuprofen), niektórych antydepresantach oraz tabletkach antykoncepcyjnych.

Refluks przełyku - objawy

Objawy możemy podzielić na przełykowe i pozaprzełykowe.

• Do przełykowych należy m.in: cofanie się treści z żołądka do przełyku w szczególności po posiłku, w pozycji leżącej i podczas parcia oraz zgaga czyli tzw. pieczenie, spowodowane powrotem kwasu solnego jak i enzymów trawiennych do przełyku. Krępującym objawem może być również burczenie w przełyku.
• Natomiast do pozaprzełykowych zaliczamy: chrypkę, występująca rano; suchy kaszel, świszczący oddech, ból w klatce piersiowej oraz często występujący ból gardła przy refluksie przełyku.

Oprócz tego wyróżniamy też objawy alarmowe, które wymagają szybkiej diagnostyki. Jest to m.in: zaburzenie połykania, utrata masy ciała czy krwawienie z przewodu pokarmowego.

Refluks - zapalenie przełyku

ChRP jest częstą przyczyną stanu zapalnego przełyku. Zapalenie występuje, kiedy dojdzie do nadżerki przełyku. Przypadłość ta powoduje ubytki w błonie śluzowej, przez co mogą tworzyć się liczne owrzodzenia. Choroba Leśniewskiego - Crohna, mimo nieznanej etiologii często towarzyszy nadżerkowemu zapaleniu przełyku.

Czynniki ryzyka refluksu

Czynniki ryzyka refluksu przełyku obejmują starszy wiek, nadmierny wskaźnik masy ciała, palenie tytoniu, lęk/depresję i zmniejszą aktywność fizyczną w pracy. Na ChRP mogą również wpływać nawyki żywieniowe, w tym kwasowość jedzenia, a także rozmiar i pory posiłków, szczególnie w odniesieniu do snu. Rekreacyjna aktywność fizyczna wydaje się mieć działanie ochronne, z wyjątkiem sytuacji, gdy jest wykonywana po posiłku.

Jak rozpoznawana jest choroba refluksowa?

1. ChRP jest zwykle diagnozowany klinicznie z klasycznymi objawami.
2. Zgaga zwykle wystarczy do podejrzenia ChRP, szczególnie gdy objawy te nasilają się po posiłku lub w pozycji leżącej.
3. Pomocna w diagnostyce tej jednostki chorobowej będzie też endoskopia z biopsją błony śluzowej, RTG oraz całodobowe monitowanie pH w przełyku ambulatoryjnie bądź przez sondy.
4. Jednym z endoskopowych system systemów stopniowania nasilenia refluksu przełyku jest klasyfikacja Los Angeles, oceniana od A do D, przy czym D jest najcięższym.

Czy da się wyleczyć refluks przełyku?

ChRP o przebiegu łagodnym rokuje bardzo dobrze, jednak nieleczony może prowadzić do wielu powikłań. Zwężenia przełyku przy refluksie są najczęściej występująca konsekwencją choroby. Oprócz tego mogą wystąpić: krwawienia z przewodu pokarmowego, przełyku Barretta (stan przedrakowy) lub do raka gruczołowego.

Jak leczyć refluks przełyku?

Leczenie refluksu przełyku może odbywać się farmakologicznie oraz operacyjnie. Leki na refluks przełyku to m.in preparaty hamujące wydzielanie kwasu solnego, prokinetyczne, zobojętniające kwas solny i osłaniające błonę śluzową. Stosuje się je raz na dobę. zazwyczaj przez 2-4 tygodnie. Jeżeli nie dojdzie do poprawy rozważa się leczenie zabiegowe.

Co na refluks przełyku sprawdzi się najlepiej?

Refluks przełyku - domowe sposoby

• Jednym z domowych sposobów radzenia sobie z refluksem przełyku jest wyeliminowanie z diety produktów, które stanowią nasilenie zgagi.
• Czasami woda oraz mleko łagodzą zgagę podczas ChRP, ponieważ nie tylko umożliwiają spłukanie cofniętej treści pokarmowej z przełyku, ale także jej neutralizację.
• Tuż przed posiłkiem można wypić odrobinę octu jabłkowego, który korzystnie wpływa na mikroflorę jelit oraz wspomoże rozkład pokarmu.
• Jedna łyżeczka sody zalaną wodą może zneutralizować kwasy żołądkowe i pozbyć nas uczucia zgagi.
• Niektórym ludziom pomagają również orzechy oraz migdały.

Zioła na refluks przełyku

Istnieje wiele badań potwierdzających skuteczność stosowania ziół w celu pozbycia się zgagi. Bardzo popularnym zielarskim środkiem leczniczym jest siemię lniane. Wystarczy zaparzyć gorącą wodą jedną łyżkę ziaren i poczekać aż ostygnie. Nasiona lnu w postaci kleiku nie tylko złagodzą podrażnienia przełyku, ale przez dużą zawartość błonnika pomogą w redukcji wagi oraz wypróżnieniach.

Oprócz tego chętnie stosowane są takie zioła jak rumianek, imbir, szałwia, melisa, prawoślaz lekarski oraz lukrecję. Warto stosować mieszanki z tych roślin zielarskich, ponieważ zadziałają przeciwzapalnie, przeciwutleniająco oraz rozkurczowo. Sposób parzenia jest podobny jak w przypadku siemienia lnianego.

Refluks przełyku - dieta. Czego unikać?

• Najważniejsze, aby wyeliminować z diety mocno przyprawione potrawy takie jak papryka, pieprz, kurkuma, curry itd., ponieważ wzmagać będą wydzielanie kwasu żołądkowego.
• Według dietetyków powinno się wyeliminować z diety strączki, przetworzone warzywa, czosnek, cebulę, paprykę, czekoladę, cytrusy, pomidory oraz miętę.
• Negatywnie wpływać na refluks mogą także tłuste i mocno wysmażone potrawy.
• Należy też unikać gazowanych napojów, kawy i alkoholu.

Co można jeść przy refluksie przełyku?

• Zalecane są niskotłuszczowe, lekkostrawne potrawy i odpowiednie warzywa. Najlepiej spożywać chude mięso (m.in drób), ryby, marchew, burak, kabaczki, szparagi, szpinak oraz kalafior.
• Odpowiednim źródłem węglowodanów przy refluksie będą różnego rodzaju kasze, ryż, ziemniaki puree, soczyste owoce oraz ugotowane warzywa.
• Natomiast dozwolonymi napojami podczas choroby refluksowej przełyku są przede wszystkim woda niegazowa, herbaty ziołowe (z wyjątkiem mięty pieprzowej) oraz chude mleko.

Co robić kiedy wystąpią objawy ChRP?

• Niezwłocznie zgłoś się do lekarza.
• Nie pal papierosów.
• Nie pij kawy ani alkoholu.
• Ogranicz tłuszcze w diecie.
• Przyjmuj posiłki najpóźniej 2-3h przed snem.
• Wprowadź aktywność fizyczną do życia.