Powiększona wątroba - objawy, przyczyny, leczenie
Hepatomegalia czyli powiększona wątroba to wszechobecny problem kliniczny występujący nie tylko u dorosłych, ale także u dzieci. Ponadto objawia się w wielu chorobach. Nie jest to jednostka chorobowa, tylko objaw poważnych zmian w organizmie człowieka.
Powiększona wątroba - jak wyczuć
Prawidłowa wątroba powinna być palpacyjnie nieodczuwalna (ewentualnie może być odczuwalny jej dolny brzeg poniżej łuku żebrowego). Lekarz może to ocenić poprzez badanie palpacyjne bądź opukiwanie, natomiast warto pamiętać, że wyczuwalny brzeg wątroby nie zawsze świadczy o jej powiększeniu.
Powiększona wątroba - przyczyna
Hepatomegalia występuje w wielu jednostkach chorobowych różniących się od siebie przyczynami, zatem co oznacza powiększona wątroba?
- Zapalenia: wirusowe zapalenie wątroby, stłuszczenie wątroby alkoholowe oraz niealkoholowe, polekowe, zakażenia, marskość wątroby, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, sarkoidoza, ropnie wątroby i pierwotne zapalenie dróg żółciowych
- Zastój krwi: zakrzepica, prawo komorowa niewydolność serca, zespół niedrożności zatokowej wątroby
- Zastój żółci: kamica przewodowa, rak trzustki, rak brodawki Vatera
- Nacieczenie wątroby: białaczka, hemopoeza pozaszpikowa, chłoniak
- Odkładanie się substancji: amyloidoza, hemochromatoza dziedziczna, glikogenoza, lipidoza, choroba Wilsona
- Guzy: rak wątroby oraz przerzuty nowotworowe
Powiększona wątroba - objawy
Zazwyczaj nie daje żadnych objawów, dlatego często wykrywana jest przez przypadek przy USG bądź badaniu podmiotowym. Jeżeli jednak objawy wystąpią to będą manifestowały się przez kłujący ból oraz uczucia rozpierania w prawym górnym kwadrancie brzucha.
Powiększona wątroba a ból pleców
Jedna z przyczyn hepatomegalii jest zapalenie dróg żółciowych, które są zaopatrywane czuciowo przez gałęzie prawego nerwu przeponowego. To unerwienie sprawia, że ból pochodzący z dróg żółciowych objawiać się może promieniowaniem do pleców.
Powiększona i stłuszczona wątroba
Możemy wyróżnić dwa rodzaje stłuszczenia wątroby: alkoholowe i niealkoholowe.
- alkohol jest metabolizowany w wątrobie, a jego toksycznym metabolitem jest aldehyd octowy. Nadmiernie spożywanie alkoholu prowadzić będzie do alkoholowego stłuszczenia wątroby, czyli do przewlekłego uszkodzenia z nagromadzeniem kropli tłuszczu w hepatocytach (komórkach wątroby). Ten rodzaj stłuszczenia będzie prowadził do zapalenia wątroby, a następnie do jej marskości.
- natomiast niealkoholowe stłuszczenie wątroby to taki rodzaj stłuszczenia, który występuje bez przyczyn wtórnych np. nadmierne spożywanie alkoholu. Najczęściej występuje w przebiegu zaburzeń metabolicznych i powoduje ryzyko przedwczesnej miażdżycy. Może prowadzić do zgonu z powodu choroby sercowo-naczyniowej.
Powiększona wątroba - leczenie
Leczenie powiększonej wątroby zależy od przyczyny wywołującej ten objaw. Czasem wystarczy wprowadzenie diety lekkostrawnej lub zażywanie odpowiednich leków. Niestety w wielu przypadkach konieczny jest przeszczep wątroby. Po szerokiej diagnostyce lekarz określi sposób procesu terapeutycznego.
Powiększona wątroba - leczenie domowe
Istnieje coraz więcej badań potwierdzających skuteczność ziołolecznictwa w leczeniu bólu powiększonej wątroby. Zioła, które mogą wspomóc wątrobę to przede wszystkim: ostropest plamisty, czarna rzodkiew, mniszek lekarski, karczoch oraz kwiat jaśminu.
Powiększona wątroba - jaka dieta
- Jedz regularne, mniejsze posiłki 4-5 razy dziennie.
- Długo żuj, zanim połkniesz.
- Wprowadź do swojego życia dietę lekkostrawną.
- Pij dużo ciepłej wody.
- Ogranicz picie alkoholu.
- Wyeliminuj z diety tłuste potrawy.
- Smażenie zastąp pieczeniem w folii, gotowaniem na parze oraz na wodzie.
- Spożywaj chude mięso oraz niskotłuszczowe produkty mleczne (np. drób).
- Unikaj produktów, które zawierają wysoką ilość węglowodanów.
- Nie dodawaj do potraw ostrych przypraw oraz musztardy.
Czy powiększona wątroba może się zmniejszyć
Wątroba jest jedynym organem wewnętrznym, który potrafi się zregenerować. Odpowiednia dieta oraz leczenie pozwoli na jej odtłuszczenie i wspomoże proces odnowienia.
Powiększona wątroba i śledziona
Powiększenie wątroby i śledziony to stan, który jest nazywany hepatosplenomegalią. Mogą powiększać się z różnych przyczyn, ale zdarza się, że potęgują w tym samym czasie. Jednoczesne powiększenie obu organów może wystąpić w przypadku infekcji; chorób hepatologicznych (np. zespoły mieloproliferacyjne), metabolicznych (choroba Niemanna-Picka, choroba Gauchera, zespół Hurler), autoimmunologicznych oraz chorób serca. Guzy wątroby mogą również naciskać na żyłę wrotną powodując zwiększony rozmiar śledziony. Objawy, rozpoznanie oraz leczenie hepatosplenomegali zależą od jej przyczyny.