Refluks przełyku - przyczyny, objawy, leczenie

Choroba refluksowa przełyku (ChRP) jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób dotykającą miliony ludzi na całym świecie. Występują w niej zarówno typowe, jak i nietypowe dolegliwości spowodowane zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Według statystyk szacuje się, że typowe objawy występujące przynajmniej raz w tygodniu zgłasza 13% populacji ogólnej. W krajach uprzemysłowionych takich jak Polska choroba refluksowa przełyku występuje nawet u 20–40% dorosłych. Refluks przełyku: objawy, przyczyny i leczenie - doradzamy.

Przyczyny refluksu przełyku

Refluks żołądkowo-przełykowy może być spowodowana przez wiele różnych czynników, m.in. z uwagi na dysfunkcje dolnego zwieracza przełyku. W takich sytuacjach dolny zwieracz przełyku kurczy się nieprawidłowo lub jest niewydolny.

Ryzyko wystąpienia refluksu jest większe także przy cukrzycy, nadwadze, otyłości, astmie, paleniu papierosów, przepuklinie rozworu przełykowego, polineuropatii alkoholowej, twardzinie, zaburzeniach hormonalnych, przy przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie LES.

Przyczyny choroby refluksowej przełyku to także zażywanie preparatów z nikotyną, atropiną i teofiliną, leków przeciwbólowych (ibuprofen) i niektórych antydepresantów. Na chorobę refluksową przełyku wpływ mają również doustne środki antykoncepcyjne. Ponadto może ona wystąpić także na skutek niektórych zaburzeń hormonalnych.

Refluks przełyku - objawy

Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego ożemy podzielić na przełykowe i pozaprzełykowe.

Przełykowe objawy refluksu żołądkowo-przełykowego

Przełykowe objawy choroby refluksowej to m.in: cofanie się treści z żołądka do przełyku w szczególności po posiłku (tzw. zarzucanie treści żołądkowej), w pozycji leżącej i podczas parcia oraz zgaga, czyli tzw. uczucie pieczenia, spowodowane powrotem kwasu solnego oraz enzymów trawiennych do przełyku. Krępującym objawem może być również burczenie w przełyku.

Pozaprzełykowe objawy refluksu

Do objawów pozaprzełykowych zaliczamy: chrypkę, występującą rano; suchy przewlekły kaszel, świszczący oddech, ból klatki piersiowej, ból brzucha oraz często występujący ból gardła przy refluksie przełyku.

Oprócz tego wyróżniamy też objawy alarmowe, które wymagają szybkiej diagnostyki. Jest to m.in: zaburzenie połykania, utrata masy ciała czy krwawienie z przewodu pokarmowego.

Refluks - zapalenie przełyku. Kiedy dochodzi do choroby refluksowej przełyku?

ChRP jest częstą przyczyną stanu zapalnego przełyku. Zapalenie występuje, kiedy dojdzie do nadżerki przełyku. Przypadłość ta powoduje ubytki oraz zapalenie błony śluzowej, przez co mogą tworzyć się liczne owrzodzenia. Choroba Leśniewskiego - Crohna, mimo nieznanej etiologii, często towarzyszy nadżerkowemu zapaleniu przełyku.

Czynniki ryzyka refluksu żołądkowo-przełykowego

Czynniki ryzyka przy chorobie refluksowej przełyku obejmują starszy wiek, nadmierny wskaźnik masy ciała, palenie tytoniu, lęk/depresję i zmniejszoną aktywność fizyczną w pracy.

Na ryzyko pojawienia się ChRP mogą również wpływać nawyki żywieniowe, w tym kwasowość jedzenia, a także rozmiar i pory posiłków, szczególnie w odniesieniu do snu. Rekreacyjna aktywność fizyczna wydaje się mieć działanie ochronne, z wyjątkiem sytuacji, gdy jest wykonywana po posiłku.

Jak rozpoznawana jest choroba refluksowa przełyku?

1. ChRP jest zwykle diagnozowany klinicznie z klasycznymi objawami.
2. Zgaga zwykle wystarczy do podejrzenia ChRP, szczególnie gdy objawy te nasilają się po posiłku lub w pozycji leżącej.
3. Pomocna w diagnostyce tej jednostki chorobowej będzie też badanie endoskopowe z biopsją błony śluzowej, RTG oraz całodobowe monitowanie pH w przełyku ambulatoryjnie bądź przez sondy.
4. Jednym z endoskopowych systemów stopniowania nasilenia refluksu przełyku jest klasyfikacja Los Angeles, oceniana od A do D, przy czym D jest stanem najcięższym.

Czy da się wyleczyć refluks żołądkowo-przełykowy?

ChRP o przebiegu łagodnym rokuje bardzo dobrze, jednak nieleczony refluks może prowadzić do wielu powikłań. Refluksowe zwężenie przełyku jest najczęściej występującą konsekwencją choroby.

Do powikłań choroby refluksowej należą również: krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, zaburzenia połykania oraz przepuklina rozworu przełykowego. W niektórych przypadkach zwiększa się również ryzyko wystąpienia raka przełyku. Najbardziej niebezpieczne powikłania refluksu to przełyk Barretta (stan przedrakowy) oraz rak gruczołowy przełyku.

Jak leczyć refluks przełyku?

Leczenie refluksu przełyku może odbywać się farmakologicznie oraz operacyjnie. Leki na refluks żołądkowo-przełykowy to tzw. inhibitory pompy protonowej. Są to preparaty hamujące wydzielanie kwasu solnego i prokinetyczne, a także leki zobojętniające kwas solny i osłaniające błonę śluzową.

Leczenie farmakologiczne trwa zazwyczaj przez 2-4 tygodnie. Jeżeli nie dojdzie do poprawy, rozważa się leczenie operacyjne, które pomoże w zahamowaniu rozwoju choroby refluksowej przełyku.

Co na refluks żołądka sprawdzi się najlepiej?

Refluks przełyku - domowe sposoby. Jak poradzić sobie z chorobą refluksową przełyku?

• Jednym z domowych sposobów radzenia sobie z refluksem przełyku jest wyeliminowanie z diety produktów, które powodują nasilenie zgagi i zwiększają zarzucanie treści pokarmowej.
• Czasami woda oraz mleko łagodzą pobudzanie soków trawiennych podczas ChRP, ponieważ nie tylko umożliwiają spłukanie cofniętej treści pokarmowej z przełyku, ale także jej neutralizację.
• Tuż przed posiłkiem można wypić odrobinę octu jabłkowego, który korzystnie wpływa na mikroflorę jelit oraz wspomaga rozkład pokarmu.
• Jedna łyżeczka sody zalaną wodą może zneutralizować kwasy żołądkowe i złagodzić zgagę.
• Niektórym ludziom pomagają również orzechy oraz migdały.

Zioła na refluks żołądkowo-przełykowy

Istnieje wiele badań potwierdzających skuteczność stosowania ziół w celu pozbycia się zgagi. Bardzo popularnym zielarskim środkiem leczniczym jest siemię lniane. Wystarczy zalać gorącą wodą jedną łyżkę ziaren i poczekać aż ostygnie. Nasiona lnu w postaci kleiku nie tylko złagodzą podrażnienia przełyku, ale przez dużą zawartość błonnika sprawdzą się też w celu zmniejszenia masy ciała oraz pomogą w wypróżnieniach.

Naturalne sposoby leczenia choroby refluksowej obejmują również takie zioła jak rumianek, imbir, szałwia, melisa, prawoślaz lekarski oraz lukrecja. Warto stosować mieszanki z tych roślin zielarskich, ponieważ zadziałają przeciwzapalnie, przeciwutleniająco, rozkurczowo. Sposób parzenia jest podobny jak w przypadku siemienia lnianego.

Refluks przełyku - dieta. Czego unikać?

• Najważniejsze, aby wyeliminować z diety mocno przyprawione potrawy takie jak papryka, pieprz, kurkuma, curry itd., ponieważ wzmagają one wydzielanie kwasu żołądkowego.
• Według dietetyków powinno się wyeliminować z diety strączki, przetworzone warzywa, czosnek, cebulę, paprykę, czekoladę, cytrusy, pomidory oraz miętę.
• Negatywnie wpływać na refluks żołądka mogą także tłuste i mocno wysmażone potrawy.
• Należy też unikać gazowanych napojów, kawy i alkoholu.

Co można jeść przy refluksie przełyku?

• Zalecane są niskotłuszczowe, lekkostrawne potrawy i odpowiednie warzywa. Najlepiej spożywać chude mięso (m.in drób), ryby, marchew, burak, kabaczki, szparagi, szpinak oraz kalafior.
• Odpowiednim źródłem węglowodanów przy refluksie będą różnego rodzaju kasze, ryż, puree z ziemniaków, soczyste owoce oraz ugotowane warzywa.
• Dozwolonymi napojami podczas choroby refluksowej przełyku są przede wszystkim woda niegazowana, herbaty ziołowe (z wyjątkiem mięty pieprzowej) oraz chude mleko.

Co robić, kiedy wystąpią objawy refluksu?

Refluks żołądkowo-przełykowy to choroba wywołująca duży dyskomfort, a przy braku odpowiedniego leczenia - mogąca prowadzić do niebezpiecznych powikłań. Z tego względu nie można jej bagatelizować. Jak postąpić, gdy zaobserwujesz u siebie objawy refluksu?

• Niezwłocznie zgłoś się do lekarza,
• nie pal papierosów (zaprzestanie palenia tytoniu pomoże zmniejszyć objawy),
• nie pij kawy ani alkoholu (używki powodują nasilenie objawów),
• ogranicz tłuszcze w diecie,
• przyjmuj posiłki najpóźniej 2-3 h przed snem,
• wprowadź regularną aktywność fizyczną.