Jak przebiega i ile trwa cesarskie cięcie? Przewodnik

Liczba cięć cesarskich stopniowo rośnie na całym świecie. Od wielu lat jest ono najczęściej wykonywaną operacją położniczą. Szacuje się, że w Polsce jest najwyższy odsetek cesarek na tle innych państw Europejskich i wynosi 42,2%. Jak wskazują statystyki, „cesarka na życzenie” jest coraz bardziej popularną metodą porodu. Jednak wiele kobiet, które się na nią decydują, nie ma świadomości, z czym to może się wiązać. Ile trwa cesarskie cięcie i co jeszcze warto wiedzieć o tym zabiegu?

Co to jest cesarskie cięcie?

Cesarka to operacja położnicza, która jest wykonywana, gdy poród siłami naturalnym nie jest możliwy m.in przez istniejące zagrożenie zdrowia bądź życia matki lub płodu. Kobieta zwykle pozostaje przytomna oraz świadoma, a znieczulenie jest miejscowe. W uzasadnionych przypadkach procedura jest niezwykle potrzebna oraz wskazana, jednak może nieść za sobą wiele powikłań.

Poród przez cesarskie cięcie – przebieg operacji

Jeżeli zastanawiasz się, jak wygląda cesarskie cięcie i z czym się wiąże ten zabieg chirurgiczny, poniżej znajdziesz odpowiedzi.

Przebieg porodu przy CC:

1. Ciężarna kobieta zakłada jednorazową koszulę i transportowana jest na salę operacyjną.
2. Następnie podłączana jest do sprzętu, który kontroluje ciśnienie krwi i saturację.
3. Personel medyczny zakłada wenflon.
4. Po odpowiedniej dezynfekcji anestezjolog podaje miejscowe znieczulenie zewnątrzoponowe lub podpajęczynówkowe (znieczulenie ogólne tylko w nagłych przypadkach).
5. W następnej kolejności zakładany jest cewnik do pęcherza moczowego.
6. Lekarze zaczynają dezynfekować okolice brzucha i rozkładać jałowe okrycie.
7. Kiedy znieczulenie zaczyna działać, możliwe jest już wykonanie nacięć warstw powłok brzusznych tak, aby dojść do warstwy mięśniowej.
8. Mięśnie nie są nacinane, tylko rozrywane rękoma na boki. Pod nimi znajduje się delikatna warstwa otrzewnej, która jest rozrywana tylko palcami.
9. W kolejnych fazach porodu robi się małe nacięcie skalpelem macicy oraz wpycha dwa palce wskazujące, aby rozerwać macicę i dostać się do dziecka.
10. Wkłada się jedną dłoń do jamy macicy, wyciąga dziecko i przekazuje do neonatologów.
11. Na końcu wykonuje się przecięcie pępowiny, zatamowanie krwi, wyciągnięcie łożyska oraz zaszycie wszystkich tkanek.

Wskazania do cesarskiego cięcia

Zabieg cięcia cesarskiego jest wykonywany przy ściśle określonych wskazaniach. Mogą być one znane wcześniej, co pozwala zaplanować operację, lub pojawić się nagle w trakcie akcji porodowej. Wskazania medyczne do cięcia cesarskiego można podzielić na położnicze oraz pozapołożnicze.

Najczęstszym wskazaniem położniczym do cesarki jest brak postępu porodu, a oprócz tego:

• zagrożenie płodu,
• nieprawidłowe ułożenie płodu (np. poród pośladkowy),
• zaburzenia płynu owodniowego,
• niewspółmierność porodowa,
• ciąża wielopłodowa (np. przypadki ciąży bliźniaczej),
• ciąża po terminie,
• krwawienie przedporodowe,
• łożysko przodujące,
• nieprawidłowa anatomia kanału rodnego,
• poród przedwczesny,
• wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania płodu,
• makrosomia (za duża masa płodu),
• wady u płodu,
• zaburzenia hipertensjologiczne,
• ciężki stan przedrzucawkowy
• choroby matki związane z ciążą.

Wśród wskazań pozapołożniczych dominuje tokofobia, czyli diagnozowany przez lekarza psychiatrę paniczny lęk przed porodem oraz ciążą, zaliczany do zaburzeń psychiatrycznych. Inne wskazania pozapołożnicze to choroby sercowo-naczyniowe, okulistyczne, ortopedyczne i neurologiczne. W wypadku niektórych schorzeń ogromny wysiłek fizyczny, jakiego wymaga poród siłami natury, może być niebezpieczny dla matki, powodując pogłębienie dolegliwości. Wówczas niezbędne jest przeprowadzenie CC.

Ile trwa cesarskie cięcie?

Operacja położnicza zwykle musi trwać 30-40 minut, aby możliwe było zastosowanie jak najbardziej skutecznej i bezpiecznej techniki. Najpierw dochodzi do nacięcia skóry, później wyjęcia dziecka, a na koniec przypada najdłuższa część operacji – zszywanie tkanek. Niemniej jednak czas cesarskiego cięcia zależy także od innych czynników np. od przebytych operacji jamy brzusznej czy miednicy.

Cesarskie cięcie – rana

• Wydzielina z rany po cesarskim cięciu jest charakterystyczną cechą początkowego procesu gojenia się, który może zająć łącznie nawet rok. Jest to tzw. faza wysiękowa, która powinna trwać do 7 dni. Istnieje wówczas ryzyko rozejścia się rany pooperacyjnej, dlatego należy unikać jej moczenia oraz nadmiernej aktywności fizycznej, która mogłaby naruszyć szwy. Jeżeli podejrzewasz nieprawidłowe gojenie rany, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.
• Kiedy wysięk ustąpi, dochodzi do naturalnego oczyszczania rany, po którym następuje produkcja komórek skóry i zaczyna wytwarzać się nowy naskórek (4-6 tyg).
• W ostatniej fazie przebudowy, która może trwać od 3 tygodni do kilku lat, tworzy się blizna. Zależy to w głównej mierze od czynników genetycznych oraz rodzaju rany.

Dlaczego rana swędzi?

Stan zapalny po cesarskim cięciu jest naturalną sprawą, który towarzyszy gojeniu się ran. Blizna może być swędząca, ponieważ skóra w miejscu nacięcia odbudowuje się i powstaje nowa bariera ochronna przed szkodliwymi drobnoustrojami.

Cesarskie cięcie – blizna

Blizna po cesarskim cięciu jest nieodłącznym następstwem tego zabiegu. Nie da się jej pozbyć, jednak po odpowiedniej pielęgnacji może zmniejszyć się zaczerwienie i wypukłość. Wyróżnić można 3 rodzaje cięcia:

• majtkowe (nacięcie poprzeczne nad wzgórkiem łonowym),
• pochwowe (przedniej ściany pochwy),
• klasyczne (pionowe, powłoki brzuszne przecinane są od pępka do spojenia łonowego).

Najczęściej wykonywane jest cięcie występujące nad wzgórkiem łonowym, ponieważ blizna po nim jest dosyć dyskretna i najlepiej się goi. Kształtem przypomina ona półksiężyc, a jej długość wynosi zwykle 10-15 cm, grubość za to ok. 3.5 mm.

Zrosty po cesarskim cięciu – objawy

Zrosty po cesarce występują, kiedy rana nieprawidłowo się zrośnie. Mogą się one objawiać poprzez:

• zaparcia,
• ból brzucha,
• wzdęcia, gazy,
• uczucie rozpierania,
• dyskomfort podczas stosunku,
• bolesne miesiączki,
• problemy z zajściem w ciążę.

W przypadku pojawiających się dolegliwości należy niezwłocznie udać się do chirurga, ponieważ mogą prowadzić one do niepłodności czy niedrożności przewodu pokarmowego.

Ile trwa połóg po cięciu cesarskim?

Połóg to czas rekonwalescencji, w którym organizm kobiety wraca do kondycji sprzed ciąży. Powinno się w tym czasie unikać: współżycia, wysiłku fizycznego, dźwigania, alkoholu, słodyczy czy fast foodów. Połóg po cesarskim cięciu trwa zdecydowanie dłużej niż w przypadku porodu naturalnego , zwykle 6-8 tygodni. Po tym okresie należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza ginekologa.

Powikłania po cesarskim cięciu

Cięcia cesarskiego na pewno nie możemy zaliczyć do nieinwazyjnych operacji. Poród naturalny niesie za sobą aż czterokrotnie mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań niż cesarka. Wpływ cesarskiego cięcia dotyczy zarówno matki, jak i dziecka. Po CC mogą wystąpić takie utrudnienia, jak:

• uszkodzenie narządów wewnętrznych m.in. pęcherza moczowego czy jelita,
• wgniecenie mięśniówki macicy w miejscu blizny po cięciu cesarskim zwane niszą. Nisze mogą powodować objawy nieprawidłowej utraty krwi macicznej, bolesnego miesiączkowania, przewlekłego bólu miednicy oraz dyspareunii (bólu podczas stosunku) i są prawdopodobnie związane z niepłodnością,
• zwiększone ryzyko poważnej zachorowalność lub śmiertelności matki,
• problemy w kolejnych ciążach np. pęknięcia macicy, większe ryzyko martwych urodzeń i zachorowalności u noworodków,
• niekorzystne następna psychologiczne,
• potencjalnie zwiększa ryzyko pogorszenia stanu zdrowia zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej u dziecka,
• dziecko może być narażone na różne alergie, cukrzycę czy astmę,
• możliwe pojawienia się zrostów, które wymagają zabiegu operacyjnego (duże ryzyko niedrożności jelit i niepłodności),
• długo gojąca się rana po cięciu cesarskim,
• czas połogu czy rekonwalescencji może zająć nawet kilka miesięcy,
• problemy jelitowe u noworodka,
• wystąpienie zakrzepicy po CC jest 3 razy bardziej prawdopodobne niż w przypadku fizjologicznego porodu,
• endometrioza,
• problemy z łożyskiem,
• zakażenia wewnętrzne (może dojść nawet do sepsy),
• długotrwały ból w miednicy mniejszej,
• przepuklina brzuszna,
• wpływ na zdrowie dziecka: maluch może mieć większą skłonność do infekcji dróg oddechowych oraz niewydolności oddechowej,
• depresja poporodowa występuje częściej niż w przypadku naturalnego porodu.

Cesarskie cięcie – jak się przygotować?

1. Zgłoś się do szpitala dzień przed planowanym zabiegiem.
2. Na 6 godzin przed operacją powstrzymaj się od picia i jedzenia.
3. Jeżeli operacja ma się odbyć tego samego dnia, pozostań na czczo.
4. Wykonaj depilację w okolicach cięcia.
5. Pamiętaj, aby zabrać ze sobą kartę ciąży, skierowanie do szpitala i dowód osobisty.
6. Zabierz ze sobą także wyniki wszystkich koniecznych badań wykonywanych w czasie ciąży, a w razie potrzeby również wcześniejszych.
7. W dniu zabiegu użyj do mycia specjalnego płynu szpitalnego.
8. Nie zakładaj biżuterii i zmyj lakier z paznokci. Zwłaszcza druga kwestia jest istotna z uwagi na Twoje bezpieczeństwo – kolor płytki paznokcia może bowiem pomóc lekarzom ocenić stan Twojego organizmu po operacji.
9. Weź ze sobą do szpitala odpowiednio przygotowaną torbę, podobnie jak w przypadku porodu siłami naturalnymi.
10. Zabierz ze sobą także kilka butelek wody.

Co powinno znaleźć się w szpitalnej torbie?

Wyprawka dla przyszłej mamy: koszula do spania, kosmetyki do przemywania rany np. szare mydło, chłonne podpaski, bielizna, biustonosze do karmienia, podkłady poporodowe, szlafrok, klapki, ręcznik, kapcie oraz chusteczki nawilżające.

Wyprawka dla noworodka: pieluchy tetrowe oraz jednorazowe, chusteczki nawilżające, podkłady jednorazowe, ręcznik, rękawiczki, odpowiednie kosmetyki, ubranka dla maluszka, kocyk bądź rożek.

Jak się umówić na cesarskie cięcie?

Jeżeli dostaniemy skierowanie od szpitala, należy zgłosić się na oddział położniczy w celu umówienia się na termin porodu. Natomiast „cesarka na życzenie” według polskiego prawa jest niemożliwa.

Co można jeść po cesarskim cięciu?

Zdrowa dieta po cesarskim cięciu jest konieczna, aby jak najszybciej doszło do regeneracji organizmu. Zadbaj, aby w twoim menu pojawiły się lekkostrawne posiłki, które obfitują w pełnowartościowe białko. Gojeniu się ran pomogą także produkty, które zawierają dużo witamin A, E oraz C. Unikaj natomiast ciężkostrawnych, tłustych posiłków, słodyczy, fast foodów, smażonego jedzenia, napojów gazowanych, alkoholu, kawy, roślin strączkowych, cebuli, kapusty i wyrobów mącznych.

Cięcie cesarskie czy poród drogami natury?

Taką decyzję powinien podjąć lekarz prowadzący ciążę. Wiele kobiet, w obawie przed bólem i komplikacjami, chce mieć jednak wykonane „cięcie cesarskie na życzenie". Przekonanie o tym, że w przypadku CC bezpieczeństwo jest większe niż przy porodzie naturalnym, jest złudne.

Skutkami wykonania cięcia cesarskiego mogą być niebezpieczne powikłania, które zdecydowanie rzadziej występują w następstwie porodu drogami natury. Ponadto rodzenie w sposób naturalny umożliwia próbę samodzielnego oddychania noworodkowi, lepszą adaptację do nowego środowiska, wzmacnia jego późniejszą odporność oraz przez kontakt „skóra ze skórą” buduje relacje z matką. Jeżeli życie kobiety bądź dziecka będzie zagrożone oraz w wypadku innych wskazań nagłych, doświadczony lekarz podejmie odpowiednie kroki.

Już znasz najważniejsze informacje na temat cięcia cesarskiego

Zabieg cięcia cesarskiego bywa niezbędny, aby poród przebiegł bez komplikacji zdrowotnych dla mamy i dziecka. Należy jednak pamiętać, że jest to operacja wymagająca dużej ingerencji w organizm kobiety, dlatego powinno się ją wykonywać wyłącznie w uzasadnionych przypadkach.