Miażdżyca - objawy, przyczyny, leczenie

Miażdżyca to choroba cywilizacyjna XXI wieku. Chociaż dostępne są różne rodzaje leków i terapii w leczeniu miażdżycy, pozostaje ona główną przyczyną śmiertelności na całym świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nią aż 700 tys. pacjentów, z czego 60 tysięcy z nich co roku umiera. Poznaj objawy miażdżycy, jej przyczyny i sposoby zapobiegania.

Co to jest miażdżyca?

Miażdżyca znana również jako arterioskleroza jest przewlekłą chorobą zapalną tętnic, która powoduje ich zwężenie. W wyniku choroby formuje się blaszka miażdżycowa z odkładającego się „złego cholesterolu” w tętnicy, co skutkuje zmniejszonym przepływem krwi oraz niedotlenieniem narządów, a tym samym - zatorem w naczyniach krwionośnych. Niestabilne pęknięcie blaszki miażdżycowej prowadzi do ostrej choroby sercowo-naczyniowej. Natomiast zapalenie związane z miażdżycą jest pośredniczone przez prozapalne cytokiny, zapalne szlaki sygnałowe, bioaktywne lipidy i cząsteczki adhezyjne. Niestety ze względu na jej przewlekły charakter leczenie miażdżycy jest bardzo trudne.

Miażdżyca - objawy

Objawy miażdżycy głównie zależą od tego, gdzie znajdują się blaszki miażdżycowe. Niektórzy pacjenci będą do końca życia nie odczuwać żadnych objawów związanych z miażdżycą, a inni będą skarżyć się na następujące dolegliwości:

Miażdżyca tętnic wieńcowych

• Łatwa męczliwość
• Duszność
• Ból w klatce piersiowej
• Zawroty głowy

Miażdżyca tętnic szyjnych

• Zaburzenia równowagi
• Ból i zawroty głowy
• Dezorientacja
• Zaburzenia czucia
• Przejściowe problemy okulistyczne
• Obniżona świadomość

Miażdżyca kończyn dolnych

• Mrowienie i drętwienie kończyn
• Skurcze mięśni
• Obrzęki nóg i stóp
• Ból łydek i całych podudzi
• Zimna i blada skóra
• Owrzodzenie
• Miażdżyca nóg często mylona z chorobą Buergera

Miażdżyca tętnic nerkowych

• Nadciśnienie tętnicze
• Niewydolność nerek
• Pogorszenie czynności nerek

Miażdżyca jelita

• Silny ból brzucha
• Spadek masy ciała

Miażdżyca mózgu

• Zaburzenia czucia
• Niedowłady kończyn
• Zaburzenia równowagi
• Problemy okulistyczne
• Nudności
• Zaburzenia koncentracji i pamięci
• Problemy ze słuchem
• Drżenie mięśniowe
• Obniżona świadomość

Miażdżyca aorty brzusznej

• Silny ból brzucha
• Duszność
• Wymioty
• Biegunka
• Wzdęcia
• Brak apetytu
• Złe samopoczucie
• Niewydolność nerek

Psychiczne objawy miażdżycy

Wśród objawów psychicznych podczas choroby miażdżycowej zwykle pojawia się: agresja, apatia, problemy z pamięcią, splątanie, zaburzenia świadomości, brak chęci do życia, zmiany osobowości, drażliwość, wrażliwość na krytykę, niepokój, obniżona samoocena czy problemy z kontrolowaniem emocji. Nieprawidłowy przepływ krwi do mózgu może też powodować zaburzenia koncentracji.

Przyczyny miażdżycy

Miażdżyca jest chorobą, która nie powstaje z dnia na dzień. Jej główną przyczyną jest niewłaściwa dieta stosowana przez wiele lat. Spożywanie produktów, które zawierają zbyt dużą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych będzie przyczyniało się do wzrostu LDL (złego cholesterolu) we krwi i powstawania blaszek miażdżycowych.

Do czynników ryzyka miażdżycy zaliczamy:

• wysokie stężenie cholesterolu
• niski poziom HDL we krwi
• palenie tytoniu
• wysokie ciśnienie krwi
• otyłość i nadwaga
• nadużywanie alkoholu
• zbyt mała aktywność fizyczna
• cukrzyca
• nadciśnienie tętnicze
• czynniki genetyczne
• przewlekły stres
• płeć męska
• Wiek >50 r.ż.
• bliskie pokrewieństwo z osobami cierpiącymi na choroby układu krążenia.

Skutki miażdżycy

Powikłania miażdżycy zależą od lokalizacji blaszki miażdżycowej. Głównie utożsamia się ją z ryzykiem niewydolności nerek zawału serca (poprzez uszkodzenie mięśnia sercowego) i udaru mózgu (powodowany przez nieprawidłowy przepływ krwi do mózgu). Z innych groźnych powikłań, do których prowadzi nieleczona miażdżyca można wymienić: tętniak, choroba wieńcowa, choroba niedokrwienna serca, amputacja nogi, niewydolność krążenia, nadciśnienie tętnicze, niewydolność nerek, martwica tkanek; zaburzenia widzenia, pamięci, koncentracji; zator płucny, zaburzenia rytmu czy niedokrwienna choroba serca.

Jak cofnąć miażdżycę?

Niestety miażdżycy nie da się całkowicie wyleczyć, ponieważ nie ma dostępnych skutecznych leków na tą chorobę. Możesz jedynie zahamować lub zmniejszyć rozwój zmian miażdżycowych w swoim organizmie. Zahamowanie rozwoju tej choroby zmniejszy ryzyko wystąpienia chorób serca i takich stanów jak udar mózgu czy zawał serca. Poniżej przedstawiamy metody zapobiegania miażdżycy.

Jak długo można żyć z miażdżycą?

Miażdżyca jest chorobą przewlekłą, która rozwija się przez lata. Wysokie ciśnienie krwi, ogólne obniżenie sprawności, wysokie ryzyko zawału mięśnia sercowego i innych stanów - wszystko to sprawia, że miażdżyca jest najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce i skraca życie średnio o 12 lat.

Miażdżyca - leczenie

Leczenie miażdżycy należy zacząć od zwalczenia czynników ryzyka:

• Należy niezwłocznie przestać palić papierosy oraz pić alkohol.
• Ważne, aby zadbać o odpowiednią dietę i wysiłek fizyczny.

Leczenie farmakologiczne polega głównie na rozszerzeniu naczyń krwionośnych, zapobieganiu powstawania skrzepów oraz usprawnieniu metabolizmu. Najczęściej stosowane leki na miażdżycę to statyny: owastatyna, simvastatyna, pravastatyna i atorvastatyna. Ważne są też leki obniżające poziom cholesterolu i leki na nadciśnienie. W leczeniu miażdżycy stosuje się też inne metody:

• Niektórzy lekarze stosują kroplówkę z substancją EDTA, która wiąże jony wapnia blaszek miażdżycowych, dzięki czemu dochodzi do rozpuszczenia złogów.
• Możliwe są także zabiegi chirurgiczne m.in: by-passy, balonikowanie, plastyka endowaskularna oraz endarterektomia.
• By-passy polegają na wszczepieniu pomostów naczyniowych, które omijają miejsce zwężenia w tętnicy wieńcowej.
• Balonikowanie umożliwia poszerzenie naczyń, poprzez wprowadzenie cewnika ze specjalnym balonem, co pozwala na niszczenie blaszek miażdżycowych.
• Plastyka endowaskularna polega na wszczepieniu stentów wewnątrznaczyniowo, co również poszerzy naczynia krwionośne.
• Endarterektomia to najbardziej inwazyjna metoda, która powoduje bezpośrednie usunięcie owej blaszki z wnętrza naczynia.

Miażdżyca - dieta

Aby zmniejszyć ryzyko miażdżycy, należy wprowadzić odpowiednie nawyki żywieniowe.

1. Jedz regularne, mniejsze posiłki 4-5 razy dziennie.
2. Długo żuj, zanim połkniesz.
3. Wprowadź do swojego życia dietę lekkostrawną.
4. Ogranicz picie alkoholu i kawy.
5. Wprowadź ograniczenie spożycia tłuszczów
6. Smażenie zastąp pieczeniem w folii, gotowaniem na parze oraz na wodzie.
7. Spożywaj chude mięso oraz niskotłuszczowe produkty mleczne.
8. Włącz do swojego menu warzywa, owoce oraz ryby morskie.
9. Unikaj produktów, które zawierają wysoką ilość węglowodanów.
10. Nie wybieraj opcji „szybkich dań” na obiad typu fast-food.
11. Wprowadź do swojej diety produkty z dużą ilością błonnika.
12. Jeżeli jesteś otyły, zredukuj swoją wagę. Pomoże Ci przy tym deficyt kaloryczny i aktywność fizyczna.
13. W razie trudności udaj się do dietetyka.

Kawa a miażdżyca

Według najnowszych badań kawa jest niewskazana dla osób chorujących na miażdżycę. W kawie znajdują się bowiem związki lipidowe, które mogą zwiększyć poziom frakcji LDL, obniżając jednocześnie poziom dobrego cholesterolu (HDL). Szczególnie niewskazane jest picie kawy parzonej bez filtra, espresso, kawy po turecku i po francusku - mają one negatywny wpływ na poziom cholesterolu, a tym samym zwiększają ryzyko wystąpienia zmian miażdżycowych. Jeżeli nie chcesz rezygnować z ulubionego napoju, ogranicz się do picia kawy filtrowanej oraz rozpuszczalnej bez mleka, cukru i śmietany. Pamiętaj też, by pić maksymalnie jedną kawę dziennie.

Domowe sposoby na miażdżycę

Jak leczyć miażdżycę domowym sposobem? Choroby tej nie da się wyleczyć, ale można zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia np. poprzez obniżenie złego cholesterolu LDL. Możesz to osiągnąć stosując takie produkty jak:

• czosnek pospolity
• czerwony ryż
• ostropest plamisty
• len zwyczajny
• czarnuszka siewna.